3. Septembris 2024

S. Gregorii Magni, papæ et Ecclesiæ doctoris
memoria

Natus est Romæ circa annum 540. Cursum honorum ingressus, præfectus Urbis renuntiatus est. Vita monastica inita, diaconus ordinatus et munere legati Constantinopoli functus est. Anno 590, die 3 septembris, ad Petri cathedram evectus, verum pastorem se exhibuit in rebus gerendis, in pauperibus iuvandis, in fide propaganda vel firmanda. Multa étiam scripsit de re morali et theologica. Mortuus est anno 604, die 12 martii.
Communia pastorum: pro papa (delectum est in memoriis partes aliquas de feria sumere secundum Institutionem generalem de Liturgia horarum).

Officium lectionis

Deus, in adiutórium meum inténde.

Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri. Sicut erat. Allelúia.

Omnia supra dicta omittuntur, quando Invitatorium immediate præcedit.

HYMNUS

I. Quando Officium lectionis dicitur noctu vel summo mane:

Nocte surgéntes vigilémus omnes,

semper in psalmis meditémur atque

víribus totis Dómino canámus

dúlciter hymnos,

Ut, pio regi páriter canéntes,

cum suis sanctis mereámur aulam

íngredi cæli, simul et beátam

dúcere vitam.

Præstet hoc nobis Déitas beáta

Patris ac Nati, paritérque Sancti

Spíritus, cuius résonat per omnem

glória mundum. Amen.

II. Quando Officium lectionis dicitur diurno tempore:

Ad preces nostras deitátis aures,

Deus, inclína pietáte sola;

súpplicum vota súscipe, precámur

fámuli tui.

Réspice clemens sólio de sancto

vultu seréno, lámpadas illústra

ólei nostri, ténebras depélle

péctore cunctas.

Crímina laxa pietáte multa,

áblue sordes, víncula disrúmpe,

parce peccátis, réleva iacéntes

déxtera tua.

Glória Deo sit ætérno Patri,

sit tibi semper, Genitóris Nate,

cum quo per cuncta Spíritus æquális

sǽcula regnat. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Commítte Dómino viam tuam, et ipse fáciet.

Psalmus 36 (37)
Sors malorum et iustorum
Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram (Mt 5, 5).
I

Noli æmulári in malignántibus, *

neque zeláveris faciéntes iniquitátem,

quóniam tamquam fenum velóciter aréscent *

et quemádmodum herba virens décident.

Spera in Dómino et fac bonitátem, *

et inhabitábis terram et pascéris in fide.

Delectáre in Dómino, *

et dabit tibi petitiónes cordis tui.

Commítte Dómino viam tuam et spera in eo, *

et ipse fáciet;

et edúcet quasi lumen iustítiam tuam *

et iudícium tuum tamquam merídiem.

Quiésce in Dómino et exspécta eum; †

noli æmulári in eo, qui prosperátur in via sua, *

in hómine, qui molítur insídias.

Désine ab ira et derelínque furórem, *

noli æmulári, quod vertit ad malum,

quóniam qui malignántur, exterminabúntur, *

sustinéntes autem Dóminum
ipsi hereditábunt terram.

Et adhuc pusíllum et non erit peccátor, *

et quæres locum eius et non invénies.

Mansuéti autem hereditábunt terram *

et delectabúntur in multitúdine pacis.

Ant. Commítte Dómino viam tuam, et ipse fáciet.

Ant. 2 Declína a malo et fac bonum; confírmat iustos Dóminus.

II

Insidiábitur peccátor iusto *

et stridébit super eum déntibus suis.

Dóminus autem irridébit eum, *

quóniam próspicit quod véniet dies eius.

Gládium evaginavérunt peccatóres, *

intendérunt arcum suum,

ut deíciant páuperem et ínopem, *

ut trucídent recte ambulántes in via.

Gládius eórum intrábit in corda ipsórum, *

et arcus eórum confringétur.

Mélius est módicum iusto *

super divítias peccatórum multas,

quóniam bráchia peccatórum conteréntur, *

confírmat autem iustos Dóminus.

Novit Dóminus dies immaculatórum, *

et heréditas eórum in ætérnum erit.

Non confundéntur in témpore malo *

et in diébus famis saturabúntur.

Quia peccatóres períbunt, †

inimíci vero Dómini
ut decor campórum defícient, *

quemádmodum fumus defícient.

Mutuátur peccátor et non solvet, *

iustus autem miserétur et tríbuet.

Quia benedícti eius hereditábunt terram, *

maledícti autem eius exterminabúntur.

A Dómino gressus hóminis confirmántur, *

et viam eius volet.

Cum cecíderit, non collidétur, *

quia Dóminus susténtat manum eius.

Iúnior fui et sénui †

et non vidi iustum derelíctum, *

nec semen eius quærens panem.

Tota die miserétur et cómmodat, *

et semen illíus in benedictióne erit.

Declína a malo et fac bonum, *

et inhabitábis in sǽculum sǽculi,

quia Dóminus amat iudícium *

et non derelínquet sanctos suos.

Iniústi in ætérnum disperíbunt, *

et semen impiórum exterminábitur.

Iusti autem hereditábunt terram *

et inhabitábunt in sǽculum sǽculi super eam.

Ant. Declína a malo et fac bonum; confírmat iustos Dóminus.

Ant. 3 Exspécta Dóminum, et custódi viam eius.

III

Os iusti meditábitur sapiéntiam, *

et lingua eius loquétur iudícium;

lex Dei eius in corde ipsíus, *

et non vacillábunt gressus eius.

Consíderat peccátor iustum *

et quærit mortificáre eum;

Dóminus autem non derelínquet eum
in mánibus eius, *

nec damnábit eum, cum iudicábitur illi.

Exspécta Dóminum et custódi viam eius, †

et exaltábit te, ut hereditáte cápias terram; *

cum exterminabúntur peccatóres, vidébis.

Vidi ímpium superexaltátum *

et elevátum sicut cedrum viréntem;

et transívit, et ecce non erat, *

et quæsívi eum, et non est invéntus.

Obsérva innocéntiam et vide æquitátem, *

quóniam est postéritas hómini pacífico.

Iniústi autem disperíbunt simul, *

postéritas impiórum exterminábitur.

Salus autem iustórum a Dómino, *

et protéctor eórum in témpore tribulatiónis.

Et adiuvábit eos Dóminus et liberábit eos †

et éruet eos a peccatóribus et salvábit eos, *

quia speravérunt in eo.

Ant. Exspécta Dóminum, et custódi viam eius.

Bonitátem et prudéntiam et sciéntiam doce me.

Quia præcéptis tuis crédidi.

LECTIO PRIOR

De libro Ieremíæ prophétæ

20, 7-18

Anxietates prophetæ

Seduxísti me, Dómine, et sedúctus sum;

fórtior me fuísti et invaluísti.

Factus sum in derísum tota die,

omnes subsánnant me.

Quia quotiescúmque loquor, vocíferor,

iniquitátem et vastitátem clámito;

et factus est mihi sermo Dómini

in oppróbrium et in derísum tota die.

Et dixi: « Non recordábor eius,

neque loquar ultra in nómine illíus ».

Et factus est in corde meo quasi ignis exǽstuans

clausúsque in óssibus meis:

et deféci, ferre non sústinens.

Audívi enim contumélias multórum

et terrórem in circúitu:

« Denuntiáte, et denuntiémus eum ».

Omnes pacífici mei observábant lapsum meum:

« Forte decipiétur, et prævalébimus advérsus eum

et consequémur ultiónem ex eo ».

Dóminus autem mecum est quasi bellátor fortis;

idcírco, qui persequúntur me,

cadent et infírmi erunt.

Confundéntur veheménter, quia non prosperáti sunt;

oppróbrium sempitérnum, quod numquam delébitur.

Et tu, Dómine exercítuum,

probátor iusti qui vides renes et cor,

vídeam, quæso, ultiónem tuam ex eis;

tibi enim revelávi causam meam.

Cantáte Dómino, laudáte Dóminum,

quia liberávit ánimam páuperis

de manu malórum.

Maledícta dies, in qua natus sum;

dies, in qua péperit me mater mea,

non sit benedícta.

Maledíctus vir, qui annuntiávit patri meo

dicens: « Natus est tibi puer másculus »,

et gáudio lætificávit eum;

sit homo ille, ut sunt civitátes

quas subvértit Dóminus,

et non pænítuit eum:

áudiat clamórem mane

et ululátum in témpore meridiáno,

qui non me interfécit a vulva,

ut fíeret mihi mater mea sepúlcrum,

et vulva eius concéptus ætérnus.

Quare de vulva egréssus sum,

ut vidérem labórem et dolórem,

et consumeréntur in confusióne dies mei?

RESPONSORIUM

Cf. Ier 20, 10-11a; Ps 30 (31), 14

Contumélias et terróres passus sum ab eis, qui erant pacífici mei, et custodiéntes latus meum, * Sed tu, Dómine, mecum es tamquam bellátor fortis.

Audívi vituperatiónem multórum: horror in circúitu; auférre ánimam meam consiliáti sunt. * Sed tu.

LECTIO ALTERA

Ex Homilíis sancti Gregórii Magni papæ in Ezechiélem

(Lib. I, II, 4-6: CCL 142, 170-172)

Pro Christi amore in eius eloquia nec mihi parco

Fili hóminis, speculatórem dedi te dómui Israel. Notándum quod eum quem Dóminus ad prædicándum mittit speculatórem esse denúntiat. Speculátor quippe semper in altitúdine stat, ut quidquid ventúrum est longe prospíciat. Et quisquis pópuli speculátor pónitur, in alto debet stare per vitam, ut possit prodésse per providéntiam.

O quam dura mihi sunt ista quæ loquor, quia memetípsum loquéndo fério, cuius neque lingua, ut dignum est, prædicatiónem tenet, neque, inquántum tenére súfficit, vita séquitur linguam.

Ego reum me esse non ábnego, torpórem meum atque neglegéntiam vídeo. Erit fortásse apud pium iúdicem impetrátio véniæ ipsa cognítio culpæ. Et quidem in monastério pósitus valébam et ab otiósis linguam restríngere, et in intentióne oratiónis pæne contínue mentem tenére. At postquam cordis úmerum sárcinæ pastoráli suppósui, collígere se ad semetípsum assídue non potest ánimus, quia ad multa partítur.

Cogor namque modo Ecclesiárum, modo monasteriórum causas discútere, sæpe singulórum vitas actúsque pensáre. Modo quædam cívium negótia sustinére, modo de irruéntibus barbarórum gládiis gémere, et commísso gregi insidiántes lupos timére. Modo rerum curam súmere, ne desint subsídia eis ipsis quibus disciplínæ régula tenétur, modo raptóres quosdam æquanímiter pérpeti, modo eis sub stúdio servátæ caritátis obviáre.

Cum ítaque ad tot et tanta cogitánda scissa ac dilaniáta mens dúcitur, quando ad semetípsam rédeat, ut totam se in prædicatióne cólligat, et a proferéndi verbi ministério non recédat? Quia autem necessitáte loci sæpe viris sæculáribus iungor, nonnúmquam mihi linguæ disciplínam reláxo. Nam si in assíduo censúræ meæ rigóre me téneo, scio quia ab infirmióribus fúgior, eósque ad hoc quod áppeto numquam traho. Unde fit ut eórum sæpe et otiósa patiénter áudiam. Sed quia ipse quoque infírmus sum, in otiósis sermónibus paulísper tractus, libénter iam ea loqui incípio, quæ audíre cœ́peram invítus; et ubi tædébat cádere, libet iacére.

Quis ergo ego vel qualis speculátor sum, qui non in monte óperis sto, sed adhuc in valle infirmitátis iáceo? Potens vero est humáni géneris creátor et redémptor, indígno mihi et vitæ altitúdinem et linguæ efficáciam donáre, pro cuius amóre in eius elóquio nec mihi parco.

RESPONSORIUM

E fonte Scripturárum morália et mýstica próferens, fluénta Evangélii in pópulos derivávit; * et defúnctus adhuc lóquitur.

Velut áquila perlústrans mundum, amplitúdine caritátis maióribus et mínimis próvidet. * Et defúnctus.

ORATIO

Orémus.

Deus, qui pópulis tuis indulgéntia cónsulis et amóre domináris, da spíritum sapiéntiæ, intercedénte beáto Gregório papa, quibus dedísti régimen disciplínæ, ut de proféctu sanctárum óvium fiant gáudia ætérna pastórum. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

Amen.

Text © LIBRERIA EDITRICE VATICANA.

© 1999-2023 J. Vidéky