29. Maii 2024

S. Pauli VI, papæ
memoria ad libitum

Ioannes Baptista Montini, die 26 mensis septembris anno 1897 in vico Concesio prope Brixiam natus est. Presbyteratu auctus die 29 mensis maii anno 1920, ministerium suum Apostolicæ Sedi præstitit, donec Archiepiscopus Mediolanensis nominatus est. Ad Petri cathedram evectus, die 21 mensis iunii anno 1963, feliciter Concilium Vaticanum secundum perfecit, instaurationem vitæ ecclesialis promovit, Liturgiæ præsertim, dialogum œcumenicum et nuntium Evangelii mundo recentioris ætatis. Die 6 mensis augusti anno 1978, Deo spiritum reddidit.
Communia pastorum: pro papa (delectum est in memoriis partes aliquas de feria sumere secundum Institutionem generalem de Liturgia horarum).

Officium lectionis

Deus, in adiutórium meum inténde.

Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri. Sicut erat. Allelúia.

Omnia supra dicta omittuntur, quando Invitatorium immediate præcedit.

HYMNUS

I. Quando Officium lectionis dicitur noctu vel summo mane:

O sator rerum, reparátor ævi,

Christe, rex regum, metuénde censor,

tu preces nostras paritérque laudes

súscipe clemens.

Noctis en cursu tibi vota laudum

pángimus; præsta tibi sint ut apta,

nosque concéntu réfove perénni,

lúminis auctor.

Da dies nobis probitáte faustos

mortis ignáram tribuéndo vitam,

semper ut nostros tua sit per actus

glória perpes.

Ure cor nostrum, pius ure lumbos

igne divíno vigilésque nos fac,

semper ardéntes mánibus lucérnas

ut teneámus.

Æqua laus summum célebret Paréntem

teque, Salvátor, pie rex, per ævum;

Spíritus Sancti résonet per omnem

glória mundum. Amen.

II. Quando Officium lectionis dicitur diurno tempore:

Christe, lux vera, bónitas et vita,

gáudium mundi, píetas imménsa,

qui nos a morte vívido salvásti

sánguine tuo,

Insere tuum, pétimus, amórem

méntibus nostris, fídei refúnde

lumen ætérnum, caritátis auge

dilectiónem.

Procul a nobis pérfidus absístat

Satan, a tuis víribus confráctus;

Sanctus assístat Spíritus, a tua

sede demíssus.

Glória Deo sit ætérno Patri,

sit tibi semper, Genitóris Nate,

cum quo per cuncta Spíritus æquális

sǽcula regnat. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Bénedic, ánima mea, Dómino, et noli oblivísci omnes retributiónes eius.

Psalmus 102 (103)
Laus miserentis Domini
Per viscera misericordiæ Dei visitavit nos Oriens ex alto (Cf. Lc 1, 78).
I

Bénedic, ánima mea, Dómino, *

et ómnia, quæ intra me sunt, nómini sancto eius.

Bénedic, ánima mea, Dómino, *

et noli oblivísci omnes retributiónes eius.

Qui propitiátur ómnibus iniquitátibus tuis, *

qui sanat omnes infirmitátes tuas;

qui rédimit de intéritu vitam tuam, *

qui corónat te in misericórdia et miseratiónibus;

qui replet in bonis ætátem tuam: *

renovábitur ut áquilæ iuvéntus tua.

Fáciens iustítias Dóminus *

et iudícium ómnibus iniúriam patiéntibus.

Notas fecit vias suas Móysi, *

fíliis Israel adinventiónes suas.

Ant. Bénedic, ánima mea, Dómino, et noli oblivísci omnes retributiónes eius.

Ant. 2 Quómodo miserétur pater filiórum, misértus est Dóminus timéntibus se.

II

Miserátor et miséricors Dóminus, *

longánimis et multæ misericórdiæ.

Non in perpétuum conténdet, *

neque in ætérnum irascétur.

Non secúndum peccáta nostra fecit nobis, *

neque secúndum iniquitátes nostras
retríbuit nobis.

Quóniam, quantum exaltátur cælum a terra, *

præváluit misericórdia eius super timéntes eum;

quantum distat ortus ab occidénte, *

longe fecit a nobis iniquitátes nostras.

Quómodo miserétur pater filiórum, *

misértus est Dóminus timéntibus se.

Quóniam ipse cognóvit figméntum nostrum, *

recordátus est quóniam pulvis sumus.

Homo sicut fenum dies eius, *

tamquam flos agri sic efflorébit.

Spirat ventus in illum, et non subsístet, *

et non cognóscet eum ámplius locus eius.

Ant. Quómodo miserétur pater filiórum, misértus est Dóminus timéntibus se.

Ant. 3 Benedícite Dómino, ómnia ópera eius.

III

Misericórdia autem Dómini ab ætérno †

et usque in ætérnum super timéntes eum; *

et iustítia illíus in fílios filiórum,

in eos, qui servant testaméntum eius *

et mémores sunt mandatórum ipsíus
ad faciéndum ea.

Dóminus in cælo parávit sedem suam, *

et regnum ipsíus ómnibus dominábitur.

Benedícite Dómino, omnes ángeli eius, †

poténtes virtúte, faciéntes verbum illíus *

in audiéndo vocem sermónum eius.

Benedícite Dómino, omnes virtútes eius, *

minístri eius, qui fácitis voluntátem eius.

Benedícite Dómino, ómnia ópera eius, †

in omni loco dominatiónis eius. *

Bénedic, ánima mea, Dómino.

Ant. Benedícite Dómino, ómnia ópera eius.

Viam mandatórum tuórum, Dómine, fac me intellégere.

Et exercébor in mirabílibus tuis.

LECTIO PRIOR

De libro Iob

7, 1-21

Iob propter tǽdium vitæ Deo reclamat

Respóndens Iob ait:

« Nonne milítia est vita hóminis super terram,

et, sicut dies mercennárii, dies eius?

Sicut servus desíderat umbram,

et sicut mercennárius præstolátur mercédem suam,

sic et ego hábui menses vácuos

et noctes laboriósas enumerávi mihi.

Si dormíero dicam: Quando consúrgam?

Et rursum exspectábo vésperam

et replébor dolóribus usque crepúsculum.

Indúta est caro mea putrédine et sórdibus púlveris;

cutis mea scínditur et díffluit.

Dies mei velócius transiérunt quam navícula texéntis

et consúmpti sunt deficiénte filo.

Meménto quia ventus est vita mea,

et non revertétur óculus meus, ut vídeat bona.

Nec aspíciet me visus hóminis;

óculi tui in me, et non subsístam.

Sicut consúmitur nubes et pertránsit,

sic, qui descénderit ad ínferos, non ascéndet,

nec revertétur ultra in domum suam,

neque cognóscet eum ámplius locus eius.

Quaprópter et ego non parcam ori meo;

loquar in tribulatióne spíritus mei,

confabulábor cum amaritúdine ánimæ meæ.

Numquid mare ego sum aut cetus,

quia posuísti super me custódiam?

Si díxero: Consolábitur me léctulus meus,

et assúmet stratum meum querélam meam,

terrébis me per sómnia

et per visiónes horróre concúties.

Quam ob rem éligit suspéndium ánima mea,

et mortem ossa mea.

Desperávi; nequáquam ultra iam vivam.

Parce mihi, nihil enim sunt dies mei.

Quid est homo, quia magníficas eum?

Aut quid appónis erga eum cor tuum?

Vísitas eum dilúculo

et síngulis moméntis probas illum.

Usquequo non avértes óculos a me?

Nec dimíttis me, ut glútiam salívam meam?

Peccávi: quid fáciam tibi,

o custos hóminum?

Quare posuísti me contrárium tibi,

et factus sum mihimetípsi gravis?

Cur non tollis peccátum meum

et quare non aufers iniquitátem meam?

Ecce nunc in púlvere dórmiam

et, si mane me quæsíeris, non subsístam! ».

RESPONSORIUM

Iob 7, 5. 7a. 6

Indúta est caro mea putrédine et sórdibus púlveris; cutis mea scínditur et díffluit. * Meménto, Dómine, quia ventus est vita mea.

Dies mei velócius transiérunt quam navícula texéntis et consúmpti sunt deficiénte filo. * Meménto.

LECTIO ALTERA

Ex Homilíis sancti Pauli Sexti, papæ

(In ultima Concilii Œcumenici Vaticani secundi publica Sessione, die 7 decembris 1965: AAS 58 [1966] 53. 55-56. 58-59)

Opus est cognoscere hominem, ut cognoscatur Deus

Ope huius Concílii, doctrína theocéntrica ac theológica, uti aiunt, de humána natúra ac de mundo ad se hóminum mentes convértit, quasi eos próvocans, qui illam a nostræ ætátis ratióne aliénam atque extráneam putent; atque tália sibi árrogat, quæ mundus primum quidem absúrda iúdicet, sed póstea, ut fore confídimus, humána, sapiéntia ac salutária ultro agnóscet: scílicet Deum esse. Utique Deus est; reápse exsístit; vivit; persóna est; est próvidus, infiníta bonitáte prǽditus, et quidem bonus non solum in se, sed maximópere etiam erga nos; est noster Creátor, nostra véritas, nostra felícitas; ádeo ut homo, cum mentem et cor suum in Deo defígere nítitur, contemplatióni vacándo, actum ánimi sui elíciat, qui ómnium nobilíssimus ac perfectíssimus est habéndus; actum dícimus, a quo nostris étiam tempóribus innúmeri humánæ navitátis campi suæ dignitátis gradum súmere possunt ac debent.

Verum enimvéro Ecclésia, in Concílio collécta, suam consideratiónem summópere inténdit – prætérquam in semetípsam, atque in necessitúdinem, qua cum Deo coniúngitur – in hóminem étiam, in hóminem, sícuti reápse hoc témpore se conspiciéndum præbet: hóminem, dícimus, qui vivit; hóminem, qui sibimetípsi uni provehéndo déditus est; hóminem, qui non modo sese dignum exístimat, ad quem unum, véluti ad quoddam centrum, omne stúdium conferátur, sed étiam affirmáre non verétur, se esse cuiúsvis rei princípium atque ratiónem. Totus homo phænoménicus, suis innúmeris ánimi habítibus indútus, quibus in conspéctum venit, se Concílii Pátribus obiécit, qui et ipsi hómines, immo omnes Pastóres atque fratres sunt, inténta cura atque amánti caritáte prǽditi: homo, qui suas luctuósas fortúnas animóse conquéritur; homo, qui et prætérito et nostro hoc témpore álios infra se pósitos exístimat, ideóque semper fluxus atque fucátus, sui cúpidus et ferox est; homo sibi dísplicens, qui risus edit et lácrimas fundit; homo ad ómnia versátilis, ad quáslibet partes agéndas fácilis; homo in unam sciéntiæ pervestigatiónem ácriter inténtus; homo, qui uti talis cógitat, amat, in labóribus desúdat, semper ad áliquid ánimum advértit; homo, qui sacra quadam cum religióne est considerándus, ob suæ infántiæ innocéntiam, ob suæ inópiæ arcánum, ob pietátem, quam suæ ægritúdines movent; homo hinc sui ipsíus tantum studiósus, hinc societáti favens; homo simul laudátor témporis acti, simul pósterum tempus præstólans, illúdque felícius quam prætéritum sómnians; homo ex áltera parte crimínibus obnóxius, ex áltera sanctis móribus ornátus; et deínde deínceps. Humanitátis illud láicum atque profánum stúdium, immáni qua est magnitúdine, tandem aliquándo pródiit, idémque ad certámen, ut ita dicámus, Concílium lacessívit. Relígio, id est cultus Dei, qui homo fíeri vóluit, atque relígio – talis enim est æstimánda – id est cultus hóminis, qui fíeri vult Deus, inter se congréssæ sunt. Quid tamen áccidit? Certámen, prœ́lium, anáthema? Id sane habéri potúerat, sed plane non áccidit. Vetus illa de bono Samaritáno narrátio exémplum fuit atque norma, ad quam Concílii nostri spirituális rátio dirécta est. Etenim, imménsus quidam erga hómines amor Concílium pénitus pervásit. Perspéctæ et íterum considerátæ hóminum necessitátes, quæ eo molestióres fiunt, quo magis huius terræ fílius crescit, totum nostræ huius Sýnodi stúdium detinuérunt. Hanc saltem laudem Concílio tribúite, vos, nostra hac ætáte cultóres humanitátis, qui veritátes rerum natúram transcendéntes renúitis, iidémque novum nostrum humanitátis stúdium agnóscite: nam nos étiam, immo nos præ céteris, hóminis sumus cultóres.

Quæ cum ita sint, faténdum revéra est, cathólicam religiónem et humánam vitam inter se amíco fœ́dere iungi, et utrámque simul conspiráre ad unum quoddam humánum bonum: religiónem scílicet cathólicam pro humáno génere esse, humaníque géneris esse quodámmodo vitam.

Quodsi omnes, qui hic præséntes adéstis, memínimus in vultu cuiúsvis hóminis, máxime si lácrimis ac dolóribus efféctus est translúcidus, agnoscéndum esse vultum Christi, Fílii hóminis; ac si in vultu Christi agnoscéndus est vultus Patris cæléstis, secúndum illud: Qui videt me, videt et Patrem, modus noster res humánas æstimándi mutátur in Christianísmum, qui in Deum ut in médium totus dirígitur; ita ut rem hoc étiam modo enuntiáre possímus: scílicet opus esse cognóscere hóminem, ut cognoscátur Deus.

Amáre hóminem, dícimus, non ut instruméntum, sed ut primum véluti finem, quo ad suprémum finem, humánas res transcendéntem, perveniámus.

RESPONSORIUM

Cf. Phil 4, 8

Quæcúmque sunt vera, pudíca, iusta, casta, amabília, bonæ famæ, * Hæc cogitáte.

Si qua virtus et si qua laus, * Hæc cogitáte.

ORATIO

Orémus.

Deus, qui Ecclésiam tuam regéndam beáto Paulo papæ commisísti, strénuo Fílii tui Evangélii apóstolo, præsta, quǽsumus, ut, ab eius institútis illumináti, ad civílem amóris cultum in mundum dilatándum tibi collaboráre valeámus. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

Amen.

Text © LIBRERIA EDITRICE VATICANA.

© 1999-2023 J. Vidéky