DOMINICA PENTECOSTES
Sollemnitas
Ad I Vesperas
HYMNUS
Veni, creátor Spíritus,
mentes tuórum vísita,
imple supérna grátia,
quæ tu creásti, péctora.
Qui díceris Paráclitus,
donum Dei altíssimi,
fons vivus, ignis, cáritas
et spiritális únctio.
Tu septifórmis múnere,
dextræ Dei tu dígitus,
tu rite promíssum Patris
sermóne ditans gúttura.
Accénde lumen sénsibus,
infúnd{i}e{/i} amórem córdibus,
infírma nostri córporis,
virtúte firmans pérpeti.
Hostem repéllas lóngius
pacémque dones prótinus;
ductóre sic te prǽvio
vitémus omne nóxium.
Per te sciámus da Patrem
noscámus atque Fílium,
te utriúsque Spíritum
credámus omni témpore. Amen.
PSALMODIA
Ant. 1 Dum compleréntur dies Pentecóstes, erant omnes páriter in eódem loco, allelúia. Psalmus 112 (113)
Ant. 2 Apparuérunt Apóstolis dispertítæ linguæ tamquam ignis, sedítque super síngulos eórum Spíritus Sanctus, allelúia. Psalmus 146 (147 A)
Ant. 3 Spíritus, qui a Patre procédit, ille me clarificábit, allelúia. Canticum Ap 15, 3-4
LECTIO BREVIS
{r}Rom 8, 11{/r}
Si Spíritus Dei, qui suscitávit Iesum a mórtuis, hábitat in vobis, qui suscitávit Christum a mórtuis, vivificábit et mortália córpora vestra per inhabitántem Spíritum suum in vobis.
RESPONSORIUM BREVE
Spíritus Paráclitus, {*} Allelúia, allelúia.
Spíritus Paráclitus, {*} Allelúia, allelúia.
Docébit vos ómnia. {*}
Allelúia, allelúia.
Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto.
Spíritus Paráclitus, {*} Allelúia, allelúia.
Ad Magnificat, ant. Veni, Sancte Spíritus, reple tuórum corda fidélium, et tui amóris in eis ignem accénde, qui, per diversitátem linguárum cunctárum, gentes in unitátem fídei congregásti, allelúia.
PRECES
Deum magnis láudibus celebrántes, qui, Pentecóstes complétis diébus, Apóstolos Spíritu Sancto de cælis replévit, lætántibus devotísque méntibus implorémus:
Emítte Spíritum tuum et rénova mundum.
Qui in princípio cælum et terram creásti, et in plenitúdine témporum ómnia per Christum instaurásti,
fáciem terræ per Spíritum tuum semper rénova in salútem.
Emítte Spíritum tuum et rénova mundum.
Qui spiráculum vitæ in Adæ fáciem inspirásti,
mitte Spíritum tuum in Ecclésiam, ut ipso vivat, iuvenéscat mundúmque vivíficet.
Emítte Spíritum tuum et rénova mundum.
Lúmine Spíritus tui hómines univérsos illústra et calíginem nostri témporis dispélle,
ut ódia in amórem, dolóres in gáudium, bella in pacem convertántur optábilem.
Emítte Spíritum tuum et rénova mundum.
Irriga genus humánum aqua Spíritus tui, a Christi látere fluénte,
ut terram nostram ab ómnibus spinis líberet malórum.
Emítte Spíritum tuum et rénova mundum.
Qui per Spíritum Sanctum hómines in vitam et glóriam introdúcis,
per ipsum da defúnctos amóris gáudiis in pátria pérfrui.
Emítte Spíritum tuum et rénova mundum.
Pater noster.ORATIO
Omnípotens sempitérne Deus, qui paschále sacraméntum quinquagínta diérum voluísti mystério continéri, præsta, ut, géntium facta dispersióne, divisiónes linguárum ad unam confessiónem tui nóminis cælésti múnere congregéntur.
Ad Invitatorium
Ant. Allelúia, Spíritus Dómini replévit orbem terrárum: veníte, adorémus, allelúia.
Ad Laudes matutinas
HYMNUS
Beáta nobis gáudia
anni redúxit órbita,
cum Spíritus Paráclitus
effúlsit in discípulos.
Ignis vibránte lúmine
linguæ figúram détulit,
verbis ut essent próflui
et caritáte férvidi.
Linguis loquúntur ómnium;
turbæ pavent gentílium,
musto madére députant,
quos Spíritus repléverat.
Patráta sunt hæc mýstice
Paschæ perácto témpore,
sacro diérum número,
quo lege fit remíssio.
Te nunc, Deus piíssime,
vultu precámur cérnuo:
illápsa nobis cǽlitus
largíre don{i}a{/i}, o Spíritus.
Dudum sacráta péctora
tua replésti grátia;
dimítte nunc peccámina
et da quiéta témpora.
Per te sciámus da Patrem
noscámus atque Fílium,
te utriúsque Spíritum
credámus omni témpore. Amen.
Ant. 1 O quam bonus et suávis est, Dómine, Spíritus tuus in nobis! allelúia.
Psalmi et canticum de dominica hebd. I.
Ant. 2 Fontes et ómnia quæ movéntur in aquis, hymnum dícite Deo, allelúia.
Ant. 3 Loquebántur váriis linguis Apóstoli magnália Dei, allelúia.
LECTIO BREVIS
{r}Act 5, 30-32{/r}
Deus patrum nostrórum suscitávit Iesum, quem vos interemístis suspendéntes in ligno; hunc Deus Príncipem et Salvatórem exaltávit déxtera sua ad dandam pæniténtiam Israel et remissiónem peccatórum. Et nos sumus testes horum verbórum, et Spíritus Sanctus, quem dedit Deus obœdiéntibus sibi.
RESPONSORIUM BREVE
Repléti sunt omnes Spíritu Sancto, {*} Allelúia, allelúia.
Repléti sunt omnes Spíritu Sancto, {*} Allelúia, allelúia.
Et cœpérunt loqui. {*}
Allelúia, allelúia.
Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto.
Repléti sunt omnes Spíritu Sancto, {*} Allelúia, allelúia.
Ad Benedictus, ant. Accípite Spíritum Sanctum: quorum remiséritis peccáta, remittúntur eis, allelúia.
PRECES
Christum Dóminum, qui Ecclésiam suam per Spíritum congregávit, spe firma implorémus:
Rénova, Dómine, fáciem terræ.
Dómine Iesu, qui, in cruce exaltátus, de látere tuo flúmina aquæ vivæ fudísti,
Spíritum emítte nobis vivificántem.
Rénova, Dómine, fáciem terræ.
Tu, qui, déxtera Dei glorificátus, Donum Patris discípulis es largítus,
Spíritum emítte, ut ipse mundum effíciat novum.
Rénova, Dómine, fáciem terræ.
Tu, qui Apóstolis, in Spíritu tuo potestátem contulísti peccáta remitténdi,
déstrue peccátum in mundo.
Rénova, Dómine, fáciem terræ.
Tu, qui promisísti Spíritum Sanctum, ut nos docéret ómnia, et quæcúmque dixísti, suggéreret nobis,
Spíritum emítte fídei nostræ illustratórem.
Rénova, Dómine, fáciem terræ.
Qui promisísti te missúrum Spíritum veritátis, ut testimónium de te perhibéret,
Spíritum emítte, ut nos testes fidéles effíciat.
Rénova, Dómine, fáciem terræ.
ORATIO
Deus, qui sacraménto festivitátis hodiérnæ univérsam Ecclésiam tuam in omni gente et natióne sanctíficas, in totam mundi latitúdinem Spíritus Sancti dona defúnde, et, quod inter ipsa evangélicæ prædicatiónis exórdia operáta est divína dignátio, nunc quoque per credéntium corda perfúnde.
Ad II Vesperas
Ant. 1 Spíritus Dómini replévit orbem terrárum, allelúia. Psalmus 109 (110), 1-5. 7
Ant. 2 Confírma hoc, Deus, quod operátus es in nobis, a templo sancto tuo, quod est in Ierúsalem, allelúia. Psalmus 113 A (114)
Ant. 3 Repléti sunt omnes Spíritu Sancto, et cœpérunt loqui, allelúia. Canticum Cf. Ap 19, 1-2. 5-7
LECTIO BREVIS
{r}Eph 4, 3-6{/r}
Sollíciti estóte serváre unitátem spíritus in vínculo pacis; unum corpus et unus Spíritus, sicut et vocáti estis in una spe vocatiónis vestræ; unus Dóminus, una fides, unum baptísma; unus Deus et Pater ómnium, qui super omnes et per ómnia et in ómnibus.
RESPONSORIUM BREVE
Spíritus Dómini replévit orbem terrárum, {*} Allelúia, allelúia.
Spíritus Dómini replévit orbem terrárum, {*} Allelúia, allelúia.
Et hoc quod cóntinet ómnia, sciéntiam habet vocis. {*}
Allelúia, allelúia.
Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto.
Spíritus Dómini replévit orbem terrárum, {*} Allelúia, allelúia.
Ad Magnificat, ant. Hódie compléti sunt dies Pentecóstes, allelúia; hódie Spíritus Sanctus in igne discípulis appáruit, et tríbuit eis charísmatum dona; misit eos in univérsum mundum prædicáre et testificári: Qui credíderit et baptizátus fúerit, salvus erit, allelúia.
PRECES
Deum Patrem, qui per Christum suam congregávit Ecclésiam, cum exsultatióne deprecémur, dicéntes:
Spíritum Sanctum tuum in Ecclésiam mitte.
Tu, qui univérsos hómines, Christi nómine decorátos, uno baptísmate in Spíritu vis adunáre,
credéntes fíeri concéde cor unum et ánimam unam.
Spíritum Sanctum tuum in Ecclésiam mitte.
Qui Spíritu orbem terrárum repléri voluísti,
cunctis homínibus concéde mundum iuste et pacífice ædificáre.
Spíritum Sanctum tuum in Ecclésiam mitte.
Dómine Deus, universórum Pater, qui una fide vis fílios dispérsos congregári,
grátia Spíritus Sancti orbem terrárum illústra.
Spíritum Sanctum tuum in Ecclésiam mitte.
Tu, qui per Spíritum rénovas ómnia,
sana ægrótos, consoláre afflíctos, cunctísque salútem largíre.
Spíritum Sanctum tuum in Ecclésiam mitte.
Qui per Spíritum Fílium tuum a mórtuis suscitásti,
mortália córpora in æternitátem vivífica.
Spíritum Sanctum tuum in Ecclésiam mitte.
In dimissione dicitur:
Ite in pace, allelúia, allelúia.
Deo grátias, allelúia, allelúia.
Explicit tempus paschale. Post dominicam Pentecostes incipit tempus per annum. Completorium ut infra.
AD HORAM MEDIAM
HYMNUS
AD TERTIAMIam Christus astr{i}a{/i} ascénderat,
regréssus unde vénerat,
promíssa Patris múnera,
Sanctum datúrus Spíritum,
Cum hora felix tértia
repénte mundo íntonat,
Apóstolis orántibus
Deum venísse núntians.
De Patris ergo lúmine
decórus ignis almus est,
qui fida Christi péctora
calóre verbi cómpleat.
Descénde, Sancte Spíritus,
ac nostra cord{i}a{/i} altária
orna tibi virtútibus,
tibíque templa dédica.
Per te sciámus da Patrem
noscámus atque Fílium,
te utriúsque Spíritum
credámus omni témpore. Amen.
Veníte, servi, súpplices,
et ment{i}e{/i} et or{i}e{/i} extóllite
dignis beátum láudibus
nomen Dei cum cántico.
Hoc namque tempus illud est,
quo sæculórum iúdicem
iniústa morti trádidit
mortálium senténtia.
Et nos amóre débito,
timóre iusto súbditi,
advérsus omnes ímpetus
quos sævus hostis íncutit,
Unum rogémus et Patrem
Deum regémque Fílium
simúlque Sanctum Spíritum,
in Trinitáte Dóminum. Amen.
Hæc hora, quæ resplénduit
crucísque solvit núbila,
mundum tenébris éxuens,
reddens seréna lúmina.
Hæc hora, qua resúscitans
Iesus sepúlcris córpora,
prodíre mortis líbera
iussit refúso spíritu.
Nováta sæcla crédimus
mortis solútis légibus,
vitæ beátæ múnera
cursum perénnem cúrrere.
Iesu, tibi sit glória,
qui morte victa prǽnites,
cum Patr{i}e{/i} et almo Spíritu,
in sempitérna sǽcula. Amen.
PSALMODIA
Ant. ad Tertiam Spíritus Sanctus, procédens a throno, Apostolórum péctora invisibíliter penetrávit, allelúia.
Ant. ad Sextam Auge in nobis, Dómine, fidem tuam, et Spíritus Sancti lucem in nos semper accénde, allelúia.
Ant. ad Nonam Non enim vos estis, qui loquímini, sed Spíritus Patris vestri, qui lóquitur in vobis, allelúia.
Spíritus Paráclitus, allelúia.
Docébit vos ómnia, allelúia.
Spíritus Sanctus docébit vos, allelúia.
Quæcúmque díxero vobis, allelúia.
Loquebántur váriis linguis Apóstoli, allelúia.
Magnália Dei, allelúia.
AD TERTIAMLECTIO BREVIS
{r}1 Cor 12, 13{/r}
In uno Spíritu omnes nos in unum corpus baptizáti sumus, sive Iudǽi sive Græci sive servi sive líberi, et omnes unum Spíritum potáti sumus.
AD SEXTAMLECTIO BREVIS
{r}Tit 3, 5b-7{/r}
Salvos nos fecit per lavácrum regeneratiónis et renovatiónis Spíritus Sancti, quem effúdit super nos abúnde per Iesum Christum salvatórem nostrum, ut iustificáti grátia ipsíus herédes simus secúndum spem vitæ ætérnæ.
AD NONAMLECTIO BREVIS
{r}2 Cor 1, 21-22{/r}
Confírmat nos vobíscum in Christum et unxit nos Deus, et signávit nos et dedit arrabónem Spíritus in córdibus nostris.
ORATIO
Præsta, quǽsumus, omnípotens Deus, ut claritátis tuæ super nos splendor effúlgeat, et lux tuæ lucis corda eórum, qui per tuam grátiam sunt renáti, Sancti Spíritus illustratióne confírmet.
Ad Officium lectionis
HYMNUS
Lux iucúnda, lux insígnis,
qua de throno missus ignis
in Christi discípulos,
Corda replet, linguas ditat,
ad concórdes nos invítat
cordis, linguæ módulos.
Consolátor alme, veni,
linguas rege, corda leni:
nihil fellis aut venéni
sub tua præséntia.
Nova facti creatúra,
te laudámus mente pura,
grátiæ nunc, sed natúra
prius iræ fílii.
Tu qui dator es et donum,
nostri cordis omne bonum,
cor ad laudem redde pronum,
nostræ linguæ formans sonum
in tua præcónia.
Tu nos purges a peccátis,
auctor ipse pietátis,
et in Christo renovátis
da perféctæ novitátis
plena nobis gáudia. Amen.
Ant. 1Spíritus ubi vult spirat, et vocem eius audis; et nescis unde véniat aut quo vadat, allelúia. Psalmus 103 (104), I
Ant. 2Factus est repénte de cælo sonus adveniéntis spíritus veheméntis, allelúia. Psalmus 103 (104), II
Ant. 3Emítte Spíritum tuum, et creabúntur, et renovábis fáciem terræ, allelúia. Psalmus 103 (104), III
Spíritus Dómini replévit orbem terrárum, allelúia.
Et hoc quod cóntinet ómnia, sciéntiam habet vocis, allelúia.
AD VIGILIAM: Ant. Non relínquam vos órphanos, et gaudébit cor vestrum, allelúia.Léctio sancti Evangélii secúndum Matthǽum
{r:Mt}28, 16-20{/r}
{p}Euntes docete omnes gentes
In illo témpore: {v}16{/v}Undecim discípuli abiérunt in Galilǽam, in montem ubi constitúerat illis Iesus, {v}17{/v}et vidéntes eum adoravérunt; quidam autem dubitavérunt. {v}18{/v}Et accédens Iesus locútus est eis dicens: «Data est mihi omnis potéstas in cælo et in terra. {v}19{/v}Eúntes ergo docéte omnes gentes, baptizántes eos in nómine Patris et Fílii et Spíritus Sancti, {v}20{/v}docéntes eos serváre ómnia, quæcúmque mandávi vobis. Et ecce ego vobíscum sum ómnibus diébus usque ad consummatiónem sǽculi».
De Epístola beáti Pauli apóstoli ad Romános
{r:Rom}8, 5-27{/r}
{p}Quicumque Spiritu Dei aguntur, ii sunt filii Dei
Fratres: {v}5{/v}Qui secúndum carnem sunt, quæ carnis sunt, sápiunt; qui vero secúndum Spíritum, quæ sunt Spíritus. {v}6{/v}Nam sapiéntia carnis mors, sapiéntia autem Spíritus vita et pax; {v}7{/v}quóniam sapiéntia carnis inimicítia est in Deum, legi enim Dei non subícitur, nec enim potest. {v}8{/v}Qui autem in carne sunt, Deo placére non possunt.
{v}9{/v}Vos autem in carne non estis, sed in spíritu, si tamen Spíritus Dei hábitat in vobis. Si quis autem Spíritum Christi non habet, hic non est eius. {v}10{/v}Si autem Christus in vobis est, corpus quidem mórtuum est propter peccátum, spíritus vero vita propter iustítiam. {v}11{/v}Quod si Spíritus eius, qui suscitávit Iesum a mórtuis, hábitat in vobis, qui suscitávit Christum a mórtuis, vivificábit et mortália córpora vestra per inhabitántem Spíritum suum in vobis.
{v}12{/v}Ergo, fratres, debitóres sumus, non carni, ut secúndum carnem vivámus. {v}13{/v}Si enim secúndum carnem vixéritis, moriémini; si autem Spíritu ópera córporis mortificátis, vivétis. {v}14{/v}Quicúmque enim Spíritu Dei agúntur, hi fílii Dei sunt. {v}15{/v}Non enim accepístis spíritum servitútis íterum in timórem, sed accepístis Spíritum adoptiónis filiórum, in quo clamámus: «Abba, Pater!». {v}16{/v}Ipse Spíritus testimónium reddit una cum spíritu nostro quod sumus fílii Dei. {v}17{/v}Si autem fílii, et herédes: herédes quidem Dei, coherédes autem Christi, si tamen compátimur, ut et conglorificémur. {v}18{/v}Exístimo enim quod non sunt condígnæ passiónes huius témporis ad futúram glóriam, quæ revelánda est in nobis.
{v}19{/v}Nam exspectátio creatúræ revelatiónem filiórum Dei exspéctat; {v}20{/v}vanitáti enim creatúra subiécta est, non volens sed propter eum, qui subiécit, in spem, {v}21{/v}quia et ipsa creatúra liberábitur a servitúte corruptiónis in libertátem glóriæ filiórum Dei. {v}22{/v}Scimus enim quod omnis creatúra congemíscit et compárturit usque adhuc; {v}23{/v}non solum autem, sed et nos ipsi primítias Spíritus habéntes, et ipsi intra nos gémimus adoptiónem filiórum exspectántes, redemptiónem córporis nostri. {v}24{/v}Spe enim salvi facti sumus; spes autem, quæ vidétur, non est spes; nam, quod videt quis, sperat? {v}25{/v}Si autem, quod non vidémus, sperámus, per patiéntiam exspectámus.
{v}26{/v}Simíliter autem et Spíritus ádiuvat infirmitátem nostram; nam quid orémus, sicut opórtet, nescímus, sed ipse Spíritus interpéllat gemítibus inenarrabílibus; {v}27{/v}qui autem scrutátur corda, scit quid desíderet Spíritus, quia secúndum Deum póstulat pro sanctis.
{p}RESPONSORIUM
{r}Gal 4, 6; 3, 26{/r}; {r}2 Tim 1, 7{/r}
Quóniam estis fílii per fidem, in Christo Iesu, {*} Misit Deus Spíritum Fílii sui in corda nostra, clamántem: Abba, Pater, allelúia.
Non dedit nobis Deus Spíritum timóris, sed virtútis et dilectiónis et sobrietátis. {*} Misit Deus Spíritum Fílii sui in corda nostra, clamántem: Abba, Pater, allelúia.
Ex Tractátu sancti Irenǽi epíscopi Advérsus hǽreses
(Lib. 317, 1-3: SCh 34, 302. 306)
{p}Missio Spiritus Sancti
Dóminus, potestátem regeneratiónis in Deum dans discípulis, dicébat eis: Eúntes, docéte omnes gentes, baptizántes eos in nómine Patris et Fílii et Spíritus Sancti.
Hunc enim promísit per prophétas effúndere se in novíssimis tempóribus super servos et ancíllas, ut prophétent; unde et in Fílium Dei, fílium hóminis factum, descéndit, cum ipso assuéscens habitáre in génere humáno et requiéscere in homínibus et habitáre in plásmate Dei, voluntátem Patris óperans in ipsis et rénovans eos a vetustáte in novitátem Christi.
Hunc Spíritum descendísse Lucas ait post ascénsum Dómini super discípulos in Pentecóste, habéntem potestátem ómnium géntium ad intróitum vitæ et ad apertiónem novi testaménti; unde et ómnibus linguis conspirántes hymnum dicébant Deo, Spíritu ad unitátem redigénte distántes tribus, et primítias ómnium géntium offerénte Patri.
Unde et Dóminus pollícitus est míttere se Paráclitum, qui nos aptáret Deo. Sicut enim de árido trítico massa una fíeri non potest sine umóre, neque unus panis, ita nec nos multi unum fíeri in Christo Iesu poterámus sine aqua, quæ de cælo est. Et sicut árida terra si non percípiat umórem non fructíficat, sic et nos, lignum áridum exsisténtes primum, numquam fructificarémus vitam sine supérna voluntária plúvia.
Córpora enim nostra per lavácrum illam, quæ est ad incorruptiónem, unitátem accepérunt, ánimæ autem per Spíritum.
Spíritus Dei descéndit in Dóminum, Spíritus sapiéntiæ et intelléctus, Spíritus consílii et virtútis, Spíritus sciéntiæ et pietátis, Spíritus timóris Dei, quem ipsum íterum dedit Ecclésiæ, in omnem terram mittens de cælis Paráclitum, ubi et diábolum tamquam fulgur proiéctum, ait Dóminus; quaprópter necessárius nobis est ros Dei, ut non comburámur neque infructuósi efficiámur, et, ubi accusatórem habémus, illic habeámus et Paráclitum, commendánte Dómino Spirítui Sancto suum hóminem, qui incíderat in latrónes, cui ipse misértus est et ligávit vúlnera eius, dans duo denária regália, ut, per Spíritum imáginem et inscriptiónem Patris et Fílii accipiéntes, fructificémus créditum nobis denárium, multiplicátum Dómino annumerántes.
{p}RESPONSORIUM
Cum complerétur dies Pentecóstes, erant omnes páriter in eódem loco; et factus est repénte de cælo sonus, {*} Tamquam spíritus veheméntis, et replévit totam domum, allelúia.
Dum ergo essent in unum discípuli congregáti, sonus repénte de cælo venit super eos. {*} Tamquam spíritus veheméntis, et replévit totam domum, allelúia.