Maius

Ubi celebretur hæc memoria modo magis proprio, partes quæ hic desunt sumuntur e die 19 martii.

Ex Constitutióne pastoráli Gáudium et spes Concílii Vaticáni secúndi de Ecclésia in mundo huius témporis

Suo labóre atque ingénio homo suam vitam ámplius evólvere semper conátus est; hódie autem, præsértim ope sciéntiæ et artis téchnicæ, suum domínium in univérsam fere natúram dilatávit ac iúgiter dilátat, et adiuvántibus imprímis auctis inter natiónes multímodi commércii médiis, família humána paulátim tamquam unam in univérso mundo communitátem sese agnóscit atque constítuit. Quo fit, ut multa bona, quæ olim homo a supérnis víribus præsértim exspectábat, hódie iam própria indústria sibi procúret.

Coram imménso hoc conámine, quod totum humánum genus iam pervádit, multæ exsúrgunt inter hómines interrogatiónes. Quinam est illíus operositátis sensus et valor? Quómodo ómnibus his rebus uténdum est? Ad quem finem assequéndum nisus sive singulórum sive societátum tendunt?

Ecclésia, quæ depósitum verbi Dei custódit, ex quo princípia in órdine religióso et moráli hauriúntur, quin semper de síngulis quæstiónibus respónsum in promptu hábeat, lumen revelatiónis cum ómnium perítia coniúngere cupit, ut iter illuminétur, quod humánitas nuper ingréssa est.

Hoc credéntibus ratum est, navitátem humánam individuálem et collectívam, seu ingens illud conámen, quo hómines decúrsu sæculórum suæ vitæ condiciónes in mélius mutáre sátagunt, in seípso considerátum, Dei propósito respondére.

Homo enim, ad imáginem Dei creátus, mandátum accépit, ut, terram cum ómnibus quæ in ea continéntur sibi subíciens, mundum in iustítia et sanctitáte régeret, utque, Deum ómnium creatórem agnóscens, seípsum ac rerum universitátem ad ipsum reférret, ita ut rebus ómnibus hómini subiéctis, admirábile sit nomen Dei in univérsa terra.

Quod étiam ópera pénitus cotidiána réspicit. Viri namque et mulíeres, qui, dum vitæ sustentatiónem sibi et famíliæ cómparant, navitátes suas ita exércent ut societáti opportúne minístrent, iure existimáre possunt se suo labóre opus Creatóris evólvere, cómmodis fratrum suórum consulére, et ad consílium divínum in história adimpléndum personáli indústria conférre.

Christiáni ítaque, nedum arbitréntur ópera, quæ hómines suo ingénio et virtúte peperérunt, Dei poténtiæ oppóni, creaturámque rationálem quasi æmulam Creatóris exsístere, pótius persuásum habent humáni géneris victórias signum esse magnitúdinis Dei et fructus ineffábilis ipsíus consílii.

Quo magis vero hóminum poténtia crescit, eo látius ipsórum responsabílitas, sive singulórum sive communitátum, exténditur.

Unde appáret christiáno núntio hómines ab exstruéndo mundo non avérti, nec ad bonum sui simílium neglegéndum impélli, sed pótius offício hæc operándi árctius obstríngi.

Pósuit Dóminus Deus hóminem quem formáverat, in paradíso Eden, {*} Ut operarétur et custodíret illum, allelúia.

Hæc erat condício hóminis ab inítio. {*} Ut operarétur et custodíret illum, allelúia.

Incorpóreum et corruptiónis ac matériæ expers, Dei Verbum in nostram regiónem advénit, quamquam ántea non procul áberat: nulla enim pars mundi illo umquam vácua fuit, sed una cum suo Patre exsístens ómnia ubíque implébat.

Venit vero sua erga nos benignitáte, et quátenus sese palam nobis exhíbuit. Nostri ipse géneris et infirmitátis misértus, nostráque motus corruptióne, nec mortem in nobis dominári ferens, ne scílicet quod factum fúerat períret, suíque Patris in hómine formándo opus vanum fíeret, sibi ipsi corpus accépit, idque nostri non dissímile; nec enim esse tantum in córpore, vel solum apparére vóluit.

Nam, si tantum apparére voluísset, potuísset sane áliud præstántius corpus assúmere; verum nostrum corpus accépit.

sibi in Vírgine templum, corpus scílicet, exstrúxit, illúdque tamquam instruméntum sibi próprium fecit, in quo se notum fáceret et habitáret: sic ergo símili córpore e nostris accépto, quia omnes mortis corruptióni subiécti erant, illud, pro ómnibus morti tráditum, Patri summa cum benignitáte óbtulit; cum, ut ómnibus in ipso moriéntibus lex de corruptióne contra hómines lata solverétur, útpote quæ in domínico córpore suam vim complevísset, nec proínde locum ámplius advérsus símiles hómines habéret; tum, ut hómines, in corruptiónem revérsos, íterum incorrúptos rédderet, atque a morte ad vitam revocáret, córpore quod sibi assúmpserat et resurrectiónis grátia mortem ab eis, non secus ac stípula ab igne consúmitur, pénitus ámovens.

Idcírco corpus quod mori posset sibi assúmpsit, ut illud, Verbi ómnium præsidis factum párticeps, morti pro ómnibus satis esset, atque, propter Verbum in se hábitans, incorrúptum permanéret, ac dénique in pósterum corrúptio resurrectiónis grátia ab ómnibus discéderet.

Hinc corpus, quod sibi ipse accépit, velut hóstiam et víctimam omni puram mácula morti offeréndo, mortem statim ab ómnibus simílibus, suo pro áliis obláto, propulsávit.

Sic enim Dei Verbum, supérius ómnibus exsístens, suum templum et corpóreum instruméntum pro ómnibus, uti dicébat, devovéndo et offeréndo, id quod debebátur in morte solvit, atque ita, ómnibus per símile corpus coniúnctus, incorrúptus Dei Fílius omnes resurrectiónis promissióne incorrúptos iure et mérito réddidit.

Ipsa síquidem mortis corrúptio nullam iam vim advérsus hómines habet ob Verbum, quod in illis per unum corpus hábitat.

Quasi os meum eris, et dabo te pópulo huic in murum ǽreum fortem; {*} Et bellábunt advérsum te, et non prævalébunt, quia ego tecum sum, allelúia.

Erunt magístri mendáces, qui introdúcent sectas perditiónis; et eum, qui emit eos, Dominatórem negant. {*} Et bellábunt advérsum te, et non prævalébunt, quia ego tecum sum, allelúia.

Philíppe, summ{i}æ{/i} honóribus

vocatiónis énitens,

cum cive Petro príncipe

qua mente Christum díligis!

At ips{i}e{/i} amóris íntima

tibi repéndit pígnora,

tibíque Patris dísserit

suǽque vitæ dógmata.

Nec te minus compléctitur,

Iacóbe, Christi cáritas,

qui frater eius díceris

sed et colúmn{i}a{/i} Ecclésiæ.

Almæ Sion qui prǽsides

primus gregi claríssimo,

nos usque scriptis próvidis

verbum salútis édoces.

O vos, beáti, nóbili

Iesum proféssi sánguine,

spe nos fidéque cúrrere

dat{i}e{/i} in supérnam pátriam,

Ut, quando mansiónibus

iam Patris immorábimur,

simul canámus pérpetim

in Trinitátis glóriam. Amen.

Christus Iesus Dóminus noster, quid esset, quid fuísset, quam Patris voluntátem administráret, quid hómini agéndum determináret, quámdiu in terris agébat, ipse pronuntiábat sive pópulo palam, sive discéntibus seórsum, ex quibus duódecim præcípuos láteri suo allégerat, destinátos natiónibus magístros.

Itaque, uno eórum decússo, réliquos úndecim digrédiens ad Patrem post resurrectiónem iussit ire et docére natiónes, tinguéndas in Patrem et Fílium et Spíritum Sanctum.

Statim ígitur Apóstoli — quos hæc appellátio missos interpretátur — assúmpto per sortem duodécimo Matthía in locum Iudæ ex auctoritáte prophetíæ quæ est in psalmo David, consecúti promíssam vim Spíritus Sancti ad virtútes et elóquium, primo per Iudǽam contestáta fide in Iesum Christum et Ecclésiis institútis, dehinc in orbem profécti eándem doctrínam eiúsdem fídei natiónibus promulgavérunt.

Et perínde Ecclésias apud unamquámque civitátem condidérunt, a quibus tráducem fídei et sémina doctrínæ céteræ exínde Ecclésiæ mutuátæ sunt et cotídie mutuántur ut Ecclésiæ fiant. Ac per hoc et ipsæ apostólicæ deputabúntur ut sóboles apostolicárum Ecclesiárum.

Omne genus ad oríginem suam censeátur necésse est. Itaque tot ac tantæ Ecclésiæ una est illa ab Apóstolis prima ex qua omnes. Sic omnes primæ et omnes apostólicæ, dum una omnes. Probant unitátem communicátio pacis et appellátio fraternitátis et contesserátio hospitalitátis. Quæ iura non ália rátio regit quam eiúsdem sacraménti una tradítio.

Quid autem Apóstoli prædicáverint, id est quid illis Christus reveláverit, non áliter probári debet nisi per eásdem Ecclésias, quas ipsi Apóstoli condidérunt, ipsi eis prædicándo tam viva, quod aiunt, voce quam per epístolas póstea.

Díxerat plane aliquándo Dóminus: Multa hábeo adhuc loqui vobis, sed non potéstis modo ea sustinére; tamen adíciens: Cum vénerit ille Spíritus veritátis, ipse vos dedúcet in omnem veritátem, osténdit illos nihil ignorásse, quos omnem veritátem consecutúros per Spíritum veritátis repromíserat. Et útique implévit repromíssum, probántibus Actis Apostolórum descénsum Spíritus Sancti.

Accessérunt quidam gentíles ad Philíppum et rogábant eum, dicéntes: Dómine, vólumus Iesum vidére. {*} Venit Philíppus, et dicit Andréæ; Andréas rursus et Philíppus dicunt Iesu, allelúia.

Et erit: in loco, ubi dictum est eis: «Non plebs mea vos», ibi vocabúntur fílii Dei vivi. {*} Venit Philíppus, et dicit Andréæ; Andréas rursus et Philíppus dicunt Iesu, allelúia.

Fons, qui magis cor nostrum ad caritátem Dei állicit, conspéctus est altíssimæ caritátis, qua ipse pro nobis flagrávit et, cum ipso, Fílius eius valde benedíctus Dóminus noster. Hoc, magis quam benefícia, cor ad amándum állicit, cum álius benefáctor ipsi det quod póssidet, amans autem seípsum ófferat cum ómnibus quæ póssidet, nec áliud ei offeréndum supérsit.

Inspiciámus nunc, ígitur, Dómine, an nos diligátis et, si non diligátis, quanta cáritas vestra sit erga nos.

Paréntes ádmodum amant filios, sed amatísne forte nos tamquam pater? Sinum cordis vestri, Deus meus, ipsi non sumus ingréssi, ut hæc ómnia inspícere valerémus; Unigénitus vester, autem, qui ex illo sinu descéndit, eorúndem tulit signa et nos mandávit, ut ob infinítam caritátem, qua nos amabátis, Patrem vos nuncuparémus, quia sícuti bonus es tantum propter supereminéntiam domínicæ tuæ benignitátis, item tu solus es Pater atque sic es tanta facis, ut coram viscéribus paternitátis tuæ nemo sit, qui pari voce váleat nuncupári.

Et si adhuc tantæ huic caritáti diffidis, ómnia ínspice benefícia, quæ Deus tibi concéssit, quia ómnia ipsíus caritátis pígnora ac testimónia sunt. Ratiónem subdúce quot sint ómnia hæc benefícia et vidébis quæcúmque sunt in cælis et in terra, sicut et univérsa ossa et órgana sensus in córpore tuo et síngulas horas et spátia témporis vitæ tuæ ómnia esse benefícia Dómini. Inspice étiam quot bona consília accepísti et bona quæ in hac vita possedísti, necnon perícula quæ in hac vita effugísti atque morbos et cædes quibus córripi potuísses, nisi ipse liberáverit te: quæ ómnia caritátis tuæ perspícua sunt signa. Ac demum ad omnem hune mundum óculos convérte, qui pro solo bono tuo creátus est et una cum ómnibus creatúris in ipso conténtis caritátem signíficat enarrátque et tecum partícipat.

Et videámus nunc étiam quanta Fílius hic ab ipso nobis datus exarsísset caritáte. Lingua non est quæ digna id sit éloqui! Ignári atque ínscii quidam hanc caritátem adhuc non séntiunt, quæ, eorúndem senténtia, ex amáti perfectióne procédit.

Cáritas autem Christi non e perfectióne nobis ínsita óritur, sed ex eo, quod ipse póssidet, vultus scílicet ad Patrem semper convérsus.

Valeátis scire supereminéntem sciéntiæ caritátem Christi, {*} Ut impleámini in omnem plenitúdinem Dei, allelúia.

Sic enim diléxit Deus mundum, ut Fílium suum unigénitum daret, ut omnis, qui credit in eum, non péreat, sed hábeat vitam ætérnam: {*} Ut impleámini in omnem plenitúdinem Dei, allelúia.

Unus homo cum cápite et córpore suo Iesus Christus, salvátor córporis, et membra córporis, duo in carne una, et in voce una et in passióne una; et cum transíerit iníquitas, in réquie una. Passiónes ítaque Christi non in solo Christo; immo passiónes Christi nónnisi in Christo.

Si enim Christum intéllegas caput et corpus, passiónes Christi nónnisi in Christo; si autem Christum intéllegas solum caput, passiónes Christi non in solo Christo. Si enim passiónes Christi in solo Christo, immo in solo cápite, unde dicit quoddam membrum eius Paulus apóstolus: Ut súppleam quæ desunt pressurárum Christi in carne mea?

Si ergo in membris Christi es, quicúmque homo, quisquis hæc audis, quisquis hæc nunc non audis (sed tamen audis, si in membris Christi es), quidquid páteris ab eis qui non sunt in membris Christi, déerat passiónibus Christi.

ídeo ádditur, quia déerat; mensúram imples, non superfúndis; tantum páteris, quantum ex passiónibus tuis inferéndum erat univérsæ passióni Christi, qui passus est in cápite nostro, et pátitur in membris suis, id est in nobis ipsis.

Ad commúnem hanc quasi rempúblicam nostram quisque pro módulo nostro exsólvimus quod debémus, et pro possessióne vírium nostrárum quasi cánonem passiónum inférimus. Pariatória plenária passiónum ómnium non erit, nisi cum sǽculum finítum fúerit.

Nolíte ergo putáre, fratres, omnes iustos qui passi sunt persecutiónem iniquórum, étiam illos qui venérunt missi ante Dómini advéntum prænuntiáre Dómini advéntum, non pertinuísse ad membra Christi. Absit ut non pertíneat ad membra Christi, qui pértinet ad civitátem quæ regem habet Christum.

Tota ergo illa cívitas lóquitur, a sánguine Abel iusti usque ad sánguinem Zacharíæ. Inde et deínceps a sánguine Ioánnis per sánguinem Apostolórum, per sánguinem mártyrum, per sánguinem fidélium Christi, una cívitas lóquitur.

Abstérget Deus omnem lácrimam ab óculis sanctórum; et mors ultra non erit, neque luctus neque clamor, neque dolor, {*} Quia prima abiérunt, allelúia.

Non esúrient neque sítient ámplius, neque cadet super illos sol neque ullus æstus. {*} Quia prima abiérunt, allelúia.

Cum ipso sum in tribulatióne, ait Deus; et ego álium ínterim quam tribulatiónem requíram? Mihi adhærére Deo bonum est, non solum autem, sed et pónere in Dómino Deo spem meam, quia erípiam eum, inquit, et glorificábo eum.

Cum ipso sum in tribulatióne. Delíciæ, inquit, meæ esse cum fíliis hóminum. Emmánuel, nobíscum Deus. Descéndit, ut prope sit his qui tribuláto sunt corde, ut nobíscum sit in tribulatióne nostra. Erit autem quando rapiémur in núbibus óbviam Christo in áera, et sic semper cum Dómino érimus, si tamen curémus ínterim eum habére nobíscum, ut sit comes viæ, qui pátriæ rédditor est futúrus, immo qui tunc pátria, modo sit via.

Bonum mihi, Dómine, tribulári, dúmmodo ipse sis mecum, quam regnáre sine te, epulári sine te, sine te gloriári. Bonum mihi, Dómine, in tribulatióne magis amplécti te, in camíno habére te mecum, quam esse sine te vel in cælo, Quid enim mihi est in cælo, et a te quid vólui super terram? Aurum probat fornax, et viros iustos tentátio tribulatiónis. Ibi, ibi cum eis es, Dómine; ibi in tuo nómine congregátis médius astas, sicut olim cum tribus púeris.

Quid trepidámus, quid cunctámur, quid refúgimus hunc camínum? Sævit ignis, sed Dóminus nobíscum est in tribulatióne. Si Deus nobíscum, quis contra nos? Nihilóminus quoque si ille éripit, quis est qui rápiat de manu eius? quis est qui de manu eius possit erúere? Postrémo, si ille gloríficat, quisnam álius inglórium fáciet? Si ille gloríficat, quis humiliábit?

Longitúdine diérum replébo eum. Ac si maniféstius dicat: Scio quid desíderet, scio quid sítiat, quid sápiat ei. Non ei aurum vel argéntum sapit, non volúptas, non curiósitas, non dígnitas áliqua sæculáris. Omnia detriméntum facit, ómnia aspernátur et arbitrátur ut stércora. Exinanívit pénitus semetípsum, nec se ex his pátitur occupári, quibus novit se non posse repléri. Non ignórat ad cuius imáginem cónditus sit, cuius magnitúdinis capax sit, nec sústinet de módico créscere, ut de máximo minuátur.

Itaque longitúdine diérum replébo eum, quem nisi lux vera refícere, nisi ætérna implére non potest; síquidem nec longitúrnitas illa términum, nec cláritas illa occásum, nec satíetas illa fastídium habet.

Iste sanctus pro lege Dei sui certávit usque ad mortem, et a verbis impiórum non tímuit; {*} Fundátus enim erat supra firmam petram, allelúia.

Iste est qui contémpsit vitam mundi, et pervénit ad cæléstia regna. {*} Fundátus enim erat supra firmam petram, allelúia.

María vero cælum pro nobis facta est divinitátem portans, quam Christus absque eo, quod a patérna glória recéderet, intra angústos úteri límites conclúsit, ut hómines ad altiórem dignitátem extólleret. Hanc solam ex univérso vírginum cœtu elégit, ut nostræ esset salútis instruméntum.In ipsa términum habuére iustórum ac prophetárum ómnium vaticinatiónes. Ex ipsa splendentíssimum illud sidus pródiit, quo duce, pópulus, qui ambulábat in ténebris, vidit lucem magnam.Divérsis María nomínibus potest aptíssime nuncupári. Ipsa namque templum est Fílii Dei, qui ex eádem álio plane modo egréssus est ac fúerat ingréssus; cum enim ingréssus esset in úterum sine córpore, córpore indútus erúpit.Ipsa est mýsticum illud cælum novum, in quo Rex regum tamquam in sua sede inhabitávit, ex quo in terram delápsus est, terrénam quandam spéciem et similitúdinem præ se ferens.Ipsa est vitis fructíficans suavitátem odóris, cuius fructus quóniam ab árboris natúra ádmodum discrepábat, necésse fuit, ut suam ab árbore similitúdinem mutuáret.Ipsa fons est de domo Dómini egrédiens, ex quo sitiéntibus fluxérunt aquæ vivæ, quas si quis primis dumtáxat lábiis gustáverit, non sítiet in ætérnum.Errat autem, dilectíssimi, quisquis diem reparatiónis Maríæ cum áltera creatiónis comparári posse arbitrátur. Inítio namque térra cóndita est, per eam renováta. Inítio ob Adámi crimen maledícta est in ópere suo, per eam vero pax illi et secúritas restitúta. Inítio protoparéntum delícto in omnes hómines mors pertránsiit, nunc vero transláti sumus de morte ad vitam. Inítio serpens Evæ áuribus occupátis, inde virus in totum corpus dilatávit, nunc María ex áuribus perpétuæ felicitátis assertórem excépit. Quod ergo mortis fuit, simul et vitæ éxstitit instruméntum.Qui sedet super Chérubim, en modo muliéribus bráchiis sustentátus; quem totus non capit orbis, María sola compléctitur; quem Throni Dominationésque métuunt, puélla fovet; cuius sedes in sǽculum sǽculi, en virgíneis génibus ínsidet; cuius pedum scabéllum terra est, eándem puerílibus premit vestígiis.

Saldum est cor Vírginis: ad ángeli núntium concépit mystérium divínum; tum in casto ventre suo pulchérrimum suscépit ex fíliis hóminis {*} Et benedícta in ætérnum dedit nobis Deum factum hóminem, allelúia.

Sedes puri ventris statim templum fit Dei: ope verbi, intácta virgo Fílium concépit {*} Et benedícta in ætérnum dedit nobis Deum factum hóminem, allelúia.

Matthía, sacratíssimo

Apostolórum cœ́tui

quam miro tu consílio

ascríptus es divínitus!

Abscésserat discípulus,

tristi miser suspéndio

magni gradum fastígii

Christíqu{i}e{/i} amórem dénegans.

En Christi te diléctio

ad eius transfert glóriam,

Petri movénte lábia

sortésque Sancto Spíritu.

Tanto dicátus múneri,

lucem revélas géntibus

ad mortem usque, strénuus

Iesum conféssus sánguine.

Da nos, beát{i}e{/i} Apóstole,

lætis promptísque córdibus

almus quascúmque Spíritus

vias demónstrat, pérsequi.

Sit Trinitáti glória,

quæ nobis ad cæléstia

per te concédat scándere

hymnósqu{i}e{/i} ætérnos dícere. Amen.

In diébus illis, surgens Petrus in médio discipulórum dixit. Utpote fervens, cui grex a Christo concréditus erat, atque ut primus in choro, primus semper sermónem ordítur: Viri fratres, opórtet elígere ex nobis. Multitúdini permíttit iudícium, simul eos, qui eligebántur, venerándos reddens, seque líberans ab invídia, quæ suboríri póterat. Nam hæc magna sæpe solent párere mala.

Quid ergo? an Petrum ipsum elígere non licébat? Licébat útique; sed ne viderétur ad grátiam fácere, ábstinet. Alióquin vero nondum Spíritus párticeps erat. Et statuérunt, inquit, duos, Ioseph, qui vocabátur Bársabas, qui cognominátus est Iustus, et Matthíam. Non ipse illos státuit, sed omnes. Consílium vero ipse prótulit, osténdens non suum esse, sed iam olim in prophetía efférri. Itaque intérpres fuit, non præcéptor.

Opórtet ígitur, inquit, ex his viris qui nobíscum sunt congregáti. Vide, quómodo vult illos testes oculátos fuísse, etiámsi adventúrus esset Spíritus; áttamen magnam huius rei curam habébat.

Ex viris, inquit, qui nobíscum sunt congregáti, in omni témpore quo intrávit et exívit inter nos Dóminus Iesus. Signíficat ipsos habitásse cum illo, nec simplíciter fuísse discípulos. Nimírum a princípio multi sequebántur eum. Vide ígitur quómodo dicat: Erat unus ex duóbus qui audíerant a Ioánne, et secúti sunt Iesum.

In omni témpore, inquit, quo intrávit et exívit inter nos Dóminus Iesus, incípiens a baptísmate Ioánnis. Recte étenim, quæ prius gesta fúerant, nemo nóverat edóctus, sed a Spíritu didicérunt.

Usque in diem, inquit, qua assúmptus est a nobis, testem resurrectiónis eius nobíscum fíeri unum ex istis. Non dixit, Ceterórum testem; sed: Testem resurrectiónis, tantum. Nam fide dígnior erat is, qui dícere póterat: Qui edébat, bibébat et crucifíxus est, is ipse resurréxit. Itaque neque prætériti, neque sequéntis témporis, neque signórum testem esse oportébat, sed resurrectiónis tantum. Illa namque manifésta et in confésso erant; resurréctio autem clam facta fúerat, hisque solis nota erat.

Et simul omnes precántur, dicéntes, Tu, Dómine, qui corda nosti ómnium, osténde. Tu, non nos. Opportúne córdium cognitórem vocant: ab illo enim eléctio faciénda erat, non ab áliis. Sic confidénter loquebántur, quia oportébat omníno unum éligi. Neque dixérunt: Elige, sed osténde eléctum, — quem elégeris, inquit, — sciéntes ómnia a Deo prædefiníta esse. Et dedérunt sortes eis. Nondum enim se dignos esse putábant, qui ex sese ipsi fácerent electiónem, ídeo cúpiunt áliquo signo edocéri.

Tu, Dómine, qui corda nosti ómnium, {*} Osténde quem elégeris accípere locum ministérii huius et apostolátus, allelúia.

Dedérunt sortes eis, et cécidit sors super Matthíam, et annumerátus est cum úndecim apóstolis. {*} Osténde quem elégeris accípere locum ministérii huius et apostolátus, allelúia.

Benedíctus Deus et Pater Dómini nostri Iesu Christi, Pater misericordiárum et Deus totíus consolatiónis, qui consolátur nos in omni tribulatióne nostra; ut possímus et ipsi consolári eos, qui in omni pressúra sunt, per exhortatiónem, qua exhortámur et ipsi a Deo. Quóniam sicut abúndant passiónes Christi in nobis, ita et per Christum abúndat consolátio nostra.

Verba sunt hæc beáti Pauli apóstoli. Ter virgis cæsus est, quínquies verbéribus, semel lapidátus, pro mórtuo derelíctus, ab omni génere hóminum persecutiónem passus, et ómnibus cruciátibus laboribúsque tortus, nec semel aut íterum, sed ut ipse álio loco ait: Semper nos in mortem trádimur propter Iesum, ut et vita Iesu manifestétur in nobis.

Et in ómnibus his ærúmnis non solum non admúrmurat nec quéritur de Deo, ut débiles solent; nec tristátur, ut suæ glóriæ et voluptátis amatóres fáciunt; nec flágitat Deum ut ab eis liberétur, ut qui ea ignórant ideóque illórum societátem rénuunt; nec parvi facit, ut qui ea parum æstimant; sed omni ignorántia et imbecillitáte posthábita, Deum in ipsis ærúmnis benedícit, gratésque refert Datóri quasi ut pro insígni benefício, se felícem exístimans, cum possit áliquid pati pro illíus honóre, qui tantas mirífice passus est ignomínias, ut nos ab ignomíniis, quibus peccáto obstrícti erámus, liberáret, et nos suo spíritu et adoptióne filiórum Dei decorávit atque honestávit; pignus et signum dedit gáudii cæléstis in se et per se.

O fratres mei ádmodum dilécti! Vestros óculos apériat Deus, ut videátis quot mercédes nobis cónferat in iis quæ mundus contémptum exístimat, et quómodo honóre decorémur in dedécore, cum glóriam Dei quærámus, et quanta glória nobis servétur ex afflictióne præsénti, et quam blanda, quam amíca, quam dúlcia brácchia nobis Deus tendat apérta, ut vulnerátos in suis prœ́liis recípiat, quod sine dúbio maiórem suppéditat dulcédinem omni melle, quod omnes labóres hic confícere possunt. Quod si sápimus, multum hæc brácchia desiderábimus; quis enim non desíderat eum qui totus et amábilis et desiderábilis est, nisi qui cuiúslibet desidérii est ignárus?

Si ergo illa gáudia vos deléctant eáque vidére et frui optátis, scitóte nullam esse viam pleniórem quam pati. Hæc est sémita, qua Christus omnésque sui iérunt. Ille angústam vocat, sed ea recte ducit ad vitam. Et ita ille docet ut, si ad eum perveníre optámus, viam, qua ipse proféctus est, sequámur. Non enim decet, cum Fílius Dei sémita ignomíniæ progrediátur, fílios hóminum vias honórum quǽrere, quia non est discípulus super magístrum, nec servus maior dómino suo.

Faxit Deus ut noster ánimus núllibi quiéscat, nec álium victum in hoc mundo quærat, nisi in labóribus ad crucem Dómini.

Semper nos qui vívimus, in mortem trádimur propter Iesum, {*} Ut et vita Iesu manifestétur in carne nostra mortáli, allelúia.

Licet is, qui foris est, noster homo corrúmpitur, tamen is, qui intus est, renovátur de die in diem. {*} Ut et vita Iesu manifestétur in carne nostra mortáli, allelúia.

Nomen Iesu est splendor prædicántium, eo quod luminóso splendóre annuntiáre et audíre fáciat verbum suum. Et unde putas in toto orbe tanta et tam súbita atque fervens fídei lux, nisi de prædicáto Iesu? Nonne et huius nóminis luce ac sapóre Deus nos vocávit in admirábile lumen suum? Quibus illuminátis, et in lúmine isto vidéntibus lumen, mérito Apóstolus dicat: Erátis aliquándo ténebræ, nunc autem lux in Dómino: ut fílii lucis ambuláte.

Proínde hoc nomen declarári debet ut lúceat, non latére. Nec tamen in prædicatióne proférri debet corde sórdido vel ore pollúto, sed in vase recondéndum et proferéndum elécto.

Unde Dóminus de Apóstolo ait: Vas, inquit, electiónis est mihi iste, ut portet nomen meum coram géntibus et régibus et fíliis Israel. Vas, inquit, electiónis, ubi liquor dulcíssimus venális expósitus, ut próvocet ad bibéndum, dum rútilat et splendéscit in vasis eléctis: ut portet, inquit, nomen meum.

Nam sicut igne succénso, purgátis agris, consúmitur aríditas et inutílitas véprium et spinárum, et sicut in ortu solárium radiórum, pulsis ténebris, látitant fures, noctívagi fossorésque domórum; sic lingua Pauli pópulis prædicánte, velut magno tonítruo perstrepénte, velut igne veheméntius irruénte, velut sole clárius oriénte, consumebátur infidélitas, disperíbat fálsitas, elucescébat véritas, ad instar ceræ veheméntis ignis incéndio liquefáctæ.

Nomen enim Iesu circumferébat verbis, epístolis, miráculis et exémplis. Laudábat enim nomen Iesu assídue et collaudábat illud in confessióne.

Hoc ínsuper nomen coram régibus et géntibus et fíliis Israel portábat Apóstolus tamquam lumen et illuminábat pátrias, et clamábat ubíque illud: Nox præcéssit, dies autem appropinquávit. Abiciámus ergo ópera tenebrárum et induámur arma lucis. Sicut in die honéste ambulémus. Et monstrábat ómnibus lucérnam ardéntem atque lucéntem super candelábrum, annúntians in omni loco Iesum, et hunc crucifíxum.

Proínde Ecclésia, Christi sponsa, semper eius testimónio fulta, iúbilat cum Prophéta, dicens: Deus, docuísti me a iuventúte mea, et usque nunc pronuntiábo mirabília tua, scílicet semper. Prophéta quoque ad hoc exhortátur, dicens: Cantáte Dómino et benedícite nómini eius, annuntiáte de die in diem salutáre eius, id est Iesum salvatórem eius.

Laudábo nomen tuum assídue, {*} Et collaudábo illud in confessióne, allelúia.

Lætábor et exsultábo in te; psallam nómini tuo, Altíssime. {*} Et collaudábo illud in confessióne, allelúia.

Quótiens sollemnitátes mártyrum celebrámus, fratres caríssimi, cogitáre debémus sub ipso Rege nos militáre, sub quo et illi pugnáre vel víncere meruérunt: cogitáre debémus eódem baptísmo nos salvátos, quo et illi salváti sunt; iísdem sacraméntis uti vel confirmári, quæ illi merebántur accípere; ipsíus Imperatóris signum in fronte portáre, cuius et illi felíciter portavérunt.

Et ídeo, quótiens natalícia sanctórum mártyrum cúpimus celebráre, debent in nobis beáti mártyres áliquid de suis virtútibus recognóscere, ut illos deléctet pro nobis Dei misericórdiam supplicáre. Omnis enim ánima díligit símilem sibi. Si ergo símilis símili sociátur, dissímilis longe disiúngitur. Ecce beárus peculiáris noster, cuius festivitátem cólere cum gáudio cúpimus, sóbrius fuit: quómodo ei coniúngi póterit ebriósus? Quam societátem habére póterit húmilis cum supérbo, benígnus cum invído, largus cum cúpido, cum iracúndo mansuétus? Beátus martyr sine dúbio castus fuit: quómodo ei adúlter pótent sociári? Et cum gloriósi mártyres, fratres caríssimi, paupéribus étiam própria erogáverint, quómodo cum illis amíci esse póterunt, qui dirípiunt aliéna? Sancti mártyres studébant édam inimícos dilígere: quómodo cum illis partem habébunt, qui aliquótiens nec amícis volunt vicem dilectiónis impéndere? Non ergo nos pígeat, fratres caríssimi, vel in quantum póssumus sanctos mártyres imitári, ut illórum méritis et oratiónibus ab ómnibus peccátis mereámur absólvi.

Sed dicit áliquis. Et quis est qui possit sanctos mártyres imitári? Etsi non in ómnibus, in multis tamen rebus, Deo adiuvánte, et póssumus et debémus.

Non potes sustinére flammam? Potes vitáre luxúriam. Non potes toleráre úngulam lacerántem? Contémne avarítiam, iníqua negótia et lucra ímpia persuadéntem. Nam si te móllia vincunt, quómodo te dura non frangunt? Habet et pax mártyres suos: nam iracúndiam víncere, invídiam velut vipéreum venénum respúere, supérbiam refutáre, ódium de corde repéllere, gulæ appetítus supérfluos refrenáre, vinoléntiæ non crédere, pars magna martýrii est.

Et quotiescúmque vel ubicúmque causam iustam vidéris laboráre, si pro illa testimónium déderis, martyr eris. Et quia iustítia et véritas Christus est, ubicúmque aut iustítia aut véritas aut cástitas laboráverit, si quantum vires habes defenseráveris, mártyrum mercédem accípies. Et quia martyr latíne «testis» interpretátur, qui testimónium pro veritáte déderit, Christi sine dúbio, qui est véritas, martyr erit.

Mihi vívere Christus est et mori lucrum. {*} Mihi absit gloriári nisi in Cruce Dómini nostri Iesu Christi, allelúia.

Per quem mihi mundus crucifíxus est et ego mundo. {*} Mihi absit gloriári nisi in Cruce Dómini nostri Iesu Christi, allelúia.

«Si manséritis in me — inquit — et verba mea in vobis mánserint, quodcúmque voluéritis petétis, et fiet vobis». Manéndo quippe in Christo, quid velle possunt nisi quod cónvenit Christo? Quid velle possunt manéndo in Salvatóre, nisi quod non est aliénum a salúte? Aliud quippe vólumus, quia sumus in Christo, et aliud vólumus, quia sumus adhuc in hoc sǽculo. De mansión namque huius sǽculi nobis aliquándo subrépit, ut hoc petámus quid nobis non expedíre nescímus. Sed absit ut fiat nobis, si manémus in Christo, qui non facit quando pétimus, nisi quod éxpedit nobis.

Manéntes ergo in eo, cum verba eius in nobis manent. Quodcúmque voluérimus petémus, et fiet nobis. Quia si pétimus et non fiet, non hoc pétimus quod habet mánsio in eo, nec quod habent verba eius quæ manent in nobis, sed quod habet cupíditas et infírmitas carnis, quæ non est in eo et in qua non manent verba eius. Nam útique ad verba eius pértinet orário illa quam dócuit, ubi dícimus: «Pater noster, qui es in cælis». Ab huius oratiónis verbis et sénsibus non recedámus petitiónibus nostris, et quidquid petiérimus, fiet nobis.

Tunc enim dicénda sunt verba eius in nobis manére, quando fácimus quæ præcépit, et dilígimus quæ promísit; quando autem verba eius manent in memória, nec inveniúntur in vita, non computátur palmes in vite, quia vitam non áttrahit ex radíce. Ad hanc differéntiam valet quoad scriptum est: Et memória retinéntibus mandáta eius, ut fáciant ea. Multi enim memória rétinent, ut contémnant, vel ériam derídeant et oppúgnent ea. In his verba Christi non manent, qui attíngunt quodámmodo, non cohǽrent; et ídeo illis non erunt in benefícium, sed in testimónium. Et quia sic insunt eis, ut non máneant in eis, ad hoc tenéntur ab eis, ut iudicéntur ex eis.

Custódi pedem tuum ingrédiens domum Dei, {*} Et appropínqua, ut áudias, allelúia.

Mélior est obœdiéntia, quam stultórum víctimæ. {*} Et appropínqua, ut áudias, allelúia.

Cum venísset tértia féria ante Ascensiónem Dómini, Beda cœpit veheméntius ægrotáre in anhélitu, et módicus tumor in pédibus appáruit. Totum autem illum diem docébat et hiláriter dictábat; et nonnúmquam inter ália dixit: «Díscite cum festinatióne, néscio quámdiu subsístam, et si post módicum tollat me Factor meus». Nobis autem videbátur quod suum éxitum bene sciret; et sic noctem in gratiárum actióne pérvigil duxit.

Mane illucescénte, id est, féria quarta, præcépit diligénter scribi quæ cœperámus; et hoc fécimus usque ad tértiam horam. A tértia autem hora ambulávimus cum relíquiis sanctórum, ut consuetúdo diéi illíus poscébat; unus vero erat ex nobis cum illo, qui dixit illi: «Adhuc, magíster dilectíssime, capítulum unum de libro, quem dictásti, deest; videtúrne tibi diffícile plus te interrogári?». At ille: «Fácile est, inquit, áccipe tuum cálamum et témpera, et festinánter scribe». Quod ille fecit.

Nona autem hora dixit mihi: «Quædam pretiósa in mea capsélla hábeo, id est, piper, orária et incénsa; curre velóciter, et presbýteros nostri monastérii adduc ad me, ut et ego munúscula, quália Deus donávit, illis distríbuam». Et præséntibus illis locútus est ad eos, unumquémque monens et óbsecrans pro ipso Missas celebráre, et oratiónes diligénter fácere, quod illi libénter spopondérunt.

Lugébant autem et flébant omnes, máxime quod díxerat quia æstimáret quod fáciem eius ámplius non multum in hoc sǽculo essent visúri. Gaudébant autem de eo quod dixit: «Tempus est (si sic Factóri meo vidétur) ut revértar ad eum qui me fecit, qui me creávit, qui me, quando non eram, ex níhilo formávit. Multum tempus vixi, bene mihi pius iudex vitam meam prævídit: tempus resolutiónis meæ instat, quia cúpio dissólvi et esse cum Christo; étenim ánima mea desíderat regem meum Christum in decóre suo vidére». Sed et ália multa ad ædificatiónem nostram locútus, in lætítia diem usque ad vésperam duxit.

Et præfátus puer Wiberth adhuc dixit: «Magíster dilécte, adhuc una senténtia non est rescrípta». At ille: «Scribe, inquit, cito». Post módicum dixit puer: «Modo senténtia descrípta est». Ille autem: «Bene, ait, veritátem dixísti: consummátum est. Accipe caput meum in manus tuas, quia multum me deléctat sedére ex advérso loci sancti mei, in quo oráre solébam, ut et ego sedens Patrem meum invocáre possim».

Et sic in paviménto suæ cásulæ decántans: «Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto», cum Spíritum Sanctum nominásset, spíritum e córpore exhalávit últimum; atque (ut sine dúbio credéndum est) pro eo quod hic semper devotíssimus in Dei láudibus laboráverat, ad gáudia desideriórum cæléstium migrávit.

Cunctum tempus vitæ meæ in monastérii habitatióne péragens, omnem meditándis Scriptúris óperam dedi; atque inter observántiam disciplínæ reguláris et cotidiánam cantándi in ecclésia curam; {*} Semper aut díscere aut docére aut scríbere dulce hábui, allelúia.

Qui fécerit et docúerit, magnus vocábitur in regno cælórum. {*} Semper aut díscere aut docére aut scríbere dulce hábui, allelúia.

Rogámus et obsecrámus in Dómino Iesu, qui nos sua morte redémit, ut tribulatiónes et angústias, quas pátimur ab inimícis christiánæ religiónis, cur et quáliter patiámur, diligénter investigándo intellegátis.

Ex qua enim dispositióne divína mater Ecclésia in throno apostólico me valde indígnum et, Deo teste, invítum collocávit, summópere procurávi ut sancta Ecclésia, sponsa Dei, dómina et mater nostra, ad próprium rédiens decus, líbera et casta et cathólica permanéret. Sed, quia hosti antíquo hæc omníno dísplicent, armávit contra nos membra sua, ut ómnia in contrárium vérteret.

ídeo in nos, immo in Apostólicam Sedem, tanta fecit, quanta fácere a témpore Constantíni Magni imperatóris nequívit. Nec valde mirum, quia quanto plus tempus appropínquat, tanto ámplius christiánam religiónem exstínguere decértat.

Nunc autem, fratres mei caríssimi, diligénter quæ vobis dico audíte. Omnes qui in toto orbe christiáno censéntur nómine et christiánam fidem vere cognóscunt, sciunt et credunt beátum Petrum, Apostolórum príncipem, esse ómnium christianórum patrem, et primum post Christum pastórem, sanctámque Románam Ecclésiam ómnium Ecclesiárum matrem et magístram.

Si ergo hoc créditis et indubitánter tenétis, rogo vos et præcípio ego, qualiscúmque frater et indígnus magíster vester, per omnipoténtem Deum adiuváte et succúrrite prædícto patri vestro et matri, si per eos absolutiónem ómnium peccatórum et benedictiónem atque grátiam in hoc sǽculo et in futúro habére desiderátis.

Omnípotens Deus, a quo bona cuncta procédunt, mentem vestram semper illúminet eámque sua dilectióne ac próximi fecúndet, ut mereámini præfátum patrem vestrum et matrem certa devotióne debitóres vobis fácere, et ad eórum societátem sine verecúndia perveníre. Amen.

Dóminus glorificávit illum in conspéctu regum, et ius dedit illi ad pópulum suum, {*} Et osténdit illi glóriam suam, allelúia.

Elégit Dóminus servum suum páscere Israel hereditátem suam. {*} Et osténdit illi glóriam suam, allelúia.

Ex Scriptis de Revelatióne et de Probatióne sanctæ Maríæ Magdalénæ de’ Pazzi vírginis

(Mss. III, 186. 264; IV, 716: Opera di S. M. Maddalena de’ Pazzi, Firenze, 1965, 4, pp. 200. 269; 6, p. 194)

Vere mirábile es, Verbum, in Spíritu Sancto, fáciens ut ille te in ánimam sic infúndat, ut cum Deo ipsa se coniúngat, Deum concípiat, Deum sápiat, nihil præter Deum degústet.

Et venit Spíritus Sanctus in ánimam, pretióso signátus eo sigíllo sánguinis Verbi seu occísi Agni; quin étiam idem sanguis íncitat illum ut véniat, quamquam Spíritus ipse se movet ac veníre desíderat.

Qui movens Spíritus in se est et Patris et Verbi substántia, atque ab esséntia proficíscitur Patris et a beneplácito Verbi, venítque tamquam fons in ánimam, quæ in eo submérgitur. Ac velut duo flúvii erumpéntes ita miscéntur ut minor suum amíttat nomen et maióris assúmat, eódem modo divínus hic Spíritus agit, cum in ánimam venit, ut se cum ea conglútinet. Opórtet autem ut ánima, quæ minor est, suum depérdat nomen ac Spirítui relínquat; quod fáciet, si ita in Spíritum se convérterit ut unum cum illo fiat.

Hic autem Spíritus, thesaurórum qui sunt in sinu Patris dispensátor et conciliórum custos quæ inter Patrem et Fílium fiunt, tam suáviter se in ánimam infúndit, ut non percipiátur atque magnitúdine ipse sua a paucis æstimétur.

Sua gravitáte se atque levitáte in ómnia loca movet quæ apta sint ac dispósita ad eum suscipiéndum. Frequénti sua loquéla summóque siléntio ab ómnibus audítur; dilectiónis ímpetu, immóbilis ipse et mobilíssimus, se ómnibus ínicit.

Non sistis, Sancte Spíritus, in immóbili Patre neque in Verbo, et es tamen semper in Patre, et in Verbo, et in temetípso, et in cunctis beátis spirítibus et creatúris. Necessárius es creatúræ propter sánguinem effúsum ab unigénito Verbo, quod ex amóris veheméntia se fecit creatúræ suæ necessárium. Quiéscis in creatúris, quæ ita se dispónunt, ut, tuórum communicatióne múnerum, própriam tui similitúdinem in se per puritátem recípiant. Quiéscis in illis, quæ in se suscípiunt sánguinis Verbi efféctum seque digna tui habitácula effíciunt.

Veni, Sancte Spíritus. Véniat únio Patris, beneplácitum Verbi. Tu, Spíritus veritátis, es prǽmium sanctórum, refrigérium animárum, lux tenebrárum, páuperum divítiæ, amántium thesáurus, esuriéntium satíetas, consolátio peregrinórum; tu dénique ille es, in quo omnes thesáuri continéntur.

Veni, qui descéndens in Maríam fecísti, ut carnem súmeret Verbum, atque in nobis operáre per grátiam quod in illa es per grátiam naturámque operátus.

Veni, qui es omnis castæ cogitatiónis aliméntum, fons omnis cleméntiæ, omnis puritátis cúmulus.

Oculus non vidit, nec auris audívit, nec in cor hóminis ascéndit {*} Quæ præparávit Deus his qui díligunt illum, allelúia.

Nobis autem revelávit Deus per Spíritum, {*} Quæ præparávit Deus his qui díligunt illum, allelúia.

Gaudére nos Apóstolus prǽcipit, sed in Dómino, non in sǽculo. Quicúmque enim volúerit amícus esse huius mundi, sicut Scriptúra dicit, inimícus Dei reputábitur. Sicut autem non potest homo duóbus dóminis servíre, sic nemo potest gaudére et in sǽculo et in Dómino.

Vincat ergo gáudium in Dómino, donec finiátur gáudium in sǽculo. Gáudium in Dómino semper augeátur; gáudium in sǽculo semper minuátur, donec finiátur. Non ídeo ista dicúntur, quóniam, in hoc sǽculo cum sumus, gaudére non debémus; sed ut, étiam in hoc sǽculo constitúti, iam in Dómino gaudeámus.

Sed ait áliquis: In sǽculo sum; útique, si gáudeo, ibi gáudeo ubi sum. Quid enim? quia es in sǽculo, in Dómino non es? Audi eúndem Apóstolum ad Atheniénses loquéntem, et in Actibus Apostolórum dicéntem de Deo et de Dómino creatóre nostro: In illo vívimus et movémur et sumus. Qui enim ubíque est, ubi non est? Nonne ad hoc nos exhortabátur? Dóminus in próximo est, nihil sollíciti fuéritis.

Magnum est hoc, quod ascéndit super omnes cælos et próximus est eis qui versántur in terris. Quis est iste longínquus et próximus, nisi qui nobis misericórdia factus est próximus?

Totum enim genus humánum est homo ille, qui iacébat in via semivívus a latrónibus relíctus, quem contémpsit tránsiens sacérdos et levítes, et accéssit ad eum curándum eíque opitulándum tránsiens Samaritánus. Cum ergo longe a nobis esset immortális et iustus, tamquam a mortálibus et peccatóribus, descéndit ad nos, ut fíeret nobis próximus ille longínquus.

Non enim secúndum peccáta nostra fecit nobis. Fílii enim sumus. Unde hoc probámus? Mórtuus est pro nobis Unicus, ne remanéret unus. Nóluit esse unus, qui mórtuus est unus. Multos enim fílios Dei fecit únicus Fílius Dei. Emit sibi fratres sánguine suo, probávit reprobátus, redémit vénditus, honorávit iniuriátus, vivificávit occísus.

Ergo, fratres, gaudéte in Dómino, non in sǽculo: id est, gaudéte in veritáte, non in iniquitáte; gaudéte in spe æternitátis, non in flore vanitátis. Ita gaudéte: et ubicúmque et quamdiucúmque hic fuéritis, Dóminus in próximo est, nihil sollíciti fuéritis.

Fratres, gaudéte, perfécti estóte, exhortámini, idem sápite, pacem habéte; {*} Et Deus dilectiónis et pacis erit vobíscum, allelúia.

Deus autem spei répleat vos omni gáudio et pace in credéndo. {*} Et Deus dilectiónis et pacis erit vobíscum, allelúia.

Glória in excélsis Deo, et in terra pax homínibus bonæ voluntátis, quia granum fruménti mórtuum est cadens in terram, ne solum regnáret in cælo, cuius morte vívimus, cuius infirmitáte roborámur, cuius passióne a passióne erípimur, cuius amóre in Británnia fratres quǽrimus quos ignorámus, cuius múnere, quos nesciéntes quærebámus, invenímus.

Quis autem narráre suffíciat quanta hinc lætítia in ómnium corde fidélium fúerit exórta, quod gens Anglórum, operánte omnipoténtis Dei grátia et tua fraternitáte laboránte, expúlsis errórum ténebris, sanctæ fídei luce perfúsa est, quod mente integérrima iam calcat idóla, quibus prius vesáno timóre subiacébat, quod omnipoténti Deo puro corde substérnitur, quod a pravi óperis lápsibus sanctæ prædicatiónis régulis ligátur, quod præcéptis divínis ánimo súbiacet et intelléctu sublevátur, quod usque ad terram se in oratióne humíliat, ne mente iáceat in terra. Cuius hoc opus est, nisi eius qui ait: Pater meus usque nunc operátur, et ego óperor?

Qui ut mundum osténderet non sapiéntia hóminum, sed sua se virtúte convértere, prædicatóres suos, quos in mundum misit, sine lítteris elégit, hæc étiam modo fáciens, quia in Anglórum gentem fórtia dignátus est per infírmos operári. Sed est in isto dono cælésti, frater caríssime, quod cum magno gáudio vehementíssime débeat formidári.

Scio enim quia omnípotens Deus, per dilectiónem tuam in gente quam éligi vóluit, magna mirácula osténdit. Unde necésse est, ut de eódem dono cælésti, et timéndo gáudeas, et gaudéndo pertiméscas: gáudeas vidélicet, quia Anglórum ánimæ per exterióra mirácula ad interiórem grátiam pertrahúntur; pertiméscas vero, ne, inter signa quæ fiunt, infírmus ánimus in sui præsumptióne se élevet, et, unde foras in honóre attóllitur, inde per inánem glóriam intus cadat.

Meminísse étenim debémus quod discípuli cum gáudio a prædicatióne redeúntes, dum cælésti magístro dícerent: Dómine, in nómine tuo étiam dæmónia nobis subiécta sunt, prótinus audiérunt: Nolíte gaudére super hoc, sed pótius gaudéte quia nómina vestra scripta sunt in cælo.

Coimitatóres mei estóte, fratres, et observáte eos, qui ita ámbulant, sicut habétis formam nos: {*} Quæ et didicístis et accepístis et audístis et vidístis in me, hæc ágite, et Deus pacis erit vobíscum.

Obsecro vos, per nomen Dómini nostri Iesu Christi, ut idípsum dicátis omnes. {*} Quæ et didicístis et accepístis et audístis et vidístis in me, hæc ágite, et Deus pacis erit vobíscum.

(In ultima Concilii Œcumenici Vaticani secundi publica Sessione, die 7 decembris 1965: AAS 58 [1966] 53. 55-56. 58-59)

Ope huius Concílii, doctrína theocéntrica ac theológica, uti aiunt, de humána natúra ac de mundo ad se hóminum mentes convértit, quasi eos próvocans, qui illam a nostræ ætátis ratióne aliénam atque extráneam putent; atque tália sibi árrogat, quæ mundus primum quidem absúrda iúdicet, sed póstea, ut fore confídimus, humána, sapiéntia ac salutária ultro agnóscet: scílicet Deum esse. Utique Deus est; reápse exsístit; vivit; persóna est; est próvidus, infiníta bonitáte prǽditus, et quidem bonus non solum in se, sed maximópere etiam erga nos; est noster Creátor, nostra véritas, nostra felícitas; ádeo ut homo, cum mentem et cor suum in Deo defígere nítitur, contemplatióni vacándo, actum ánimi sui elíciat, qui ómnium nobilíssimus ac perfectíssimus est habéndus; actum dícimus, a quo nostris étiam tempóribus innúmeri humánæ navitátis campi suæ dignitátis gradum súmere possunt ac debent.

Verum enimvéro Ecclésia, in Concílio collécta, suam consideratiónem summópere inténdit – prætérquam in semetípsam, atque in necessitúdinem, qua cum Deo coniúngitur – in hóminem étiam, in hóminem, sícuti reápse hoc témpore se conspiciéndum præbet: hóminem, dícimus, qui vivit; hóminem, qui sibimetípsi uni provehéndo déditus est; hóminem, qui non modo sese dignum exístimat, ad quem unum, véluti ad quoddam centrum, omne stúdium conferátur, sed étiam affirmáre non verétur, se esse cuiúsvis rei princípium atque ratiónem. Totus homo phænoménicus, suis innúmeris ánimi habítibus indútus, quibus in conspéctum venit, se Concílii Pátribus obiécit, qui et ipsi hómines, immo omnes Pastóres atque fratres sunt, inténta cura atque amánti caritáte prǽditi: homo, qui suas luctuósas fortúnas animóse conquéritur; homo, qui et prætérito et nostro hoc témpore álios infra se pósitos exístimat, ideóque semper fluxus atque fucátus, sui cúpidus et ferox est; homo sibi dísplicens, qui risus edit et lácrimas fundit; homo ad ómnia versátilis, ad quáslibet partes agéndas fácilis; homo in unam sciéntiæ pervestigatiónem ácriter inténtus; homo, qui uti talis cógitat, amat, in labóribus desúdat, semper ad áliquid ánimum advértit; homo, qui sacra quadam cum religióne est considerándus, ob suæ infántiæ innocéntiam, ob suæ inópiæ arcánum, ob pietátem, quam suæ ægritúdines movent; homo hinc sui ipsíus tantum studiósus, hinc societáti favens; homo simul laudátor témporis acti, simul pósterum tempus præstólans, illúdque felícius quam prætéritum sómnians; homo ex áltera parte crimínibus obnóxius, ex áltera sanctis móribus ornátus; et deínde deínceps. Humanitátis illud láicum atque profánum stúdium, immáni qua est magnitúdine, tandem aliquándo pródiit, idémque ad certámen, ut ita dicámus, Concílium lacessívit. Relígio, id est cultus Dei, qui homo fíeri vóluit, atque relígio – talis enim est æstimánda – id est cultus hóminis, qui fíeri vult Deus, inter se congréssæ sunt. Quid tamen áccidit? Certámen, prœ́lium, anáthema? Id sane habéri potúerat, sed plane non áccidit. Vetus illa de bono Samaritáno narrátio exémplum fuit atque norma, ad quam Concílii nostri spirituális rátio dirécta est. Etenim, imménsus quidam erga hómines amor Concílium pénitus pervásit. Perspéctæ et íterum considerátæ hóminum necessitátes, quæ eo molestióres fiunt, quo magis huius terræ fílius crescit, totum nostræ huius Sýnodi stúdium detinuérunt. Hanc saltem laudem Concílio tribúite, vos, nostra hac ætáte cultóres humanitátis, qui veritátes rerum natúram transcendéntes renúitis, iidémque novum nostrum humanitátis stúdium agnóscite: nam nos étiam, immo nos præ céteris, hóminis sumus cultóres.

Quæ cum ita sint, faténdum revéra est, cathólicam religiónem et humánam vitam inter se amíco fœ́dere iungi, et utrámque simul conspiráre ad unum quoddam humánum bonum: religiónem scílicet cathólicam pro humáno génere esse, humaníque géneris esse quodámmodo vitam.

Quodsi omnes, qui hic præséntes adéstis, memínimus in vultu cuiúsvis hóminis, máxime si lácrimis ac dolóribus efféctus est translúcidus, agnoscéndum esse vultum Christi, Fílii hóminis; ac si in vultu Christi agnoscéndus est vultus Patris cæléstis, secúndum illud: Qui videt me, videt et Patrem, modus noster res humánas æstimándi mutátur in Christianísmum, qui in Deum ut in médium totus dirígitur; ita ut rem hoc étiam modo enuntiáre possímus: scílicet opus esse cognóscere hóminem, ut cognoscátur Deus.

Amáre hóminem, dícimus, non ut instruméntum, sed ut primum véluti finem, quo ad suprémum finem, humánas res transcendéntem, perveniámus.

Quæcúmque sunt vera, pudíca, iusta, casta, amabília, bonæ famæ, {*} Hæc cogitáte, allelúia.

Veni, præcélsa Dómina;

María, tu nos vísita,

quæ iam cognátæ dómui

tantum portásti gáudii.

Veni, iuvámen sǽculi,

sordes aufer piáculi,

ac visitándo pópulum

pœnæ tolle perículum.

Veni, stella, lux márium,

infúnde pacis rádium;

rege quodcúmque dévium,

da vitam innocéntium.

Veni, precámur, vísites

nobísque vires róbores

virtúte sacri ímpetus,

ne fluctuétur ánimus.

Veni, virga regálium,

reduc fluctus errántium

ad unitátem fídei,

in qua salvántur cǽlici.

Veni, tecúmque Fílium

laudémus in perpétuum,

cum Patre et Sancto Spíritu,

qui nobis dent auxílium. Amen.

Repléta est Spíritu Sancto Elísabeth et exclamávit: Benedícta tu inter mulíeres, et benedíctus fructus ventris tui; {*} Et unde hoc mihi, ut véniat mater Dómini mei ad me? Allelúia.

Ecce enim ut facta est vox salutatiónis tuæ in áuribus meis, exsultávit in gáudio infans in útero meo. {*} Et unde hoc mihi, ut véniat mater Dómini mei ad me? Allelúia.

Magníficat ánima mea Dóminum, et exsultávit spíritus meus in Deo salutári meo. Quibus profécto verbis primo dona sibi speciáliter concéssa confitétur, deínde generália Dei benefícia, quibus géneri humáno in ætérnum consúlere non desístit, enúmerat. Eius autem ánima Dóminum magníficat, qui omnes interióris hóminis sui afféctus divínis láudibus ac servítiis máncipat, qui observántia præceptórum Dei semper eius poténtiam maiestátis se cogitáre demónstrat. Eius spíritus in Deo salutári suo exsúltat, quem nihil in terrénis libet, nulla caducárum rerum affluéntia emóllit, nulla advérsitas frangit sed sola ipsíus, a quo salus sperátur ætérna, sui conditóris memória deléctat.

Quæ cum ómnibus perféctis verba recte convéniant, máxime tamen ea beátam Dei Genetrícem proférre decébat, quæ, mériti privilégio singuláris, spiritáli ipsíus dilectióne flagrábat, cuius corporáli conceptióne gaudébat.

Quæ iure in Iesu, id est in salutári suo, speciáli præ céteris sanctis gáudio pótuit exsultáre, quia, quem perpétuum salútis auctórem nóverat, hunc ipsum temporáli ortu de carne sua nascitúrum esse sciébat, quátenus, in una eadémque persóna, veráciter suus et fílius esset et Dóminus.

Quia fecit mihi magna qui potens est, et sanctum nomen eius. Nil ergo méritis suis tríbuit, quæ totam suam magnitúdinem ad illíus donum refert, qui, essentiáliter potens et magnus exsístens, fidéles suos de parvis atque infírmis fortes fácere consuévit et magnos.

Bene autem áddidit: Et sanctum nomen eius, ut admonéret audiéntes, immo omnes, ad quos eius verba pervenírent, instrúeret ad fidem et invocatiónem eius nóminis advoláre, quátenus et ipsi sanctitátis ætérnæ ac salútis veræ possent esse partícipes, iuxta illud prophéticum: Et erit, omnis quicúmque invocáverit nomen Dómini salvus erit. Ipsum est enim nomen, de quo supra ait: Et exsultávit spíritus meus in Deo salutári meo.

Itaque et óptimus ac salubérrimus in sancta Ecclésia mos inolévit, ut hymnus ipsíus cotídie cum psalmodía vespertínæ laudis ab ómnibus canátur, quátenus ex hoc ánimos fidélium et frequéntior domínicæ incarnatiónis memória ad afféctum devotiónis accéndat, et recogitáta sǽpius exémpla Genetrícis illíus in virtútum soliditáte confírment. Et hoc opportúne ad vésperas fíeri complácuit, ut vidélicet, fatigáta per diem ac disténta divérsis cogitatiónibus, mens nostra, incumbénte témpore quiétis, ad uniónem se suæ consideratiónis collígeret.

Beáta, quæ credidísti, quóniam perficiéntur in te quæ dicta sunt tibi a Dómino. Et ait María: {*} Magníficat ánima mea Dóminum, allelúia.

Veníte, audíte, et narrábo vobis quanta fecit Deus ánimæ meæ. {*} Magníficat ánima mea Dóminum, allelúia.