17. Septembris 2024

S. Hildegardis Bingensis, virginis et Ecclesiæ doctoris
memoria ad libitum

Bermeshernii, in Germania, anno 1098 orta est, et anno 1115 apud abbatiam Benedictinam Montis Sancti Disibodi, religiosam professionem nuncupavit. Anno circiter 1150 rnonasteriurn Montis Sancti Ruperti, prope Bingium, fundavit et uti abbatissa rexit. Scientiis naturalibus et arte musica perita, ita in plurimis scriptis revelationem, quam mystica contemplatione experta erat, clero et populo pie exposuit, opera pænitentiæ prædicavit et errores contra doctrinam confutavit, ut etiam principes et Romani Pontifices consiliurn eius sollicite exquirerent. Morbo affecta, obiit anno 1179.

Officium lectionis

Deus, in adiutórium meum inténde.

Dómine, ad adiuvándum me festína.

Glória Patri et Fílio et Spirítui Sancto.
Sicut erat in princípio et nunc et semper et in sǽcula sæculórum. Amen. Allelúia.

Omnia supra dicta omittuntur, quando Invitatorium immediate præcedit.

HYMNUS

Dulci deprómat cármine

devóta plebs sollémnia,

dum in cælórum cúlmine

hæc virgo micat glória.

Virgo, quæ Christi láudibus

vacávit iam viríliter,

sanctórum nunc agmínibus

coniúngitur felíciter.

Vicit per pudicítiam

infírmæ carnis vítium;

sprevit mundi blandítiam

Christi sequens vestígium.

Per hanc nos, Christe, dírige

servans a cunctis hóstibus;

culpárum lapsus córrige

nos ímbuens virtútibus.

Iesu, tibi sit glória,

qui natus es de Vírgine,

cum Patre et almo Spíritu,

in sempitérna sǽcula. Amen.

PSALMODIA

Ant. 1 Clamor meus, Dómine, ad te pervéniat; non abscóndas fáciem tuam a me.

Psalmus 101 (102)
Exsulis vota et preces
Consolatur nos Deus in omni tribulatione nostra (2 Cor 1, 4).
I

Dómine, exáudi oratiónem meam, *

et clamor meus ad te véniat.

Non abscóndas fáciem tuam a me; †

in quacúmque die tríbulor, *

inclína ad me aurem tuam.

In quacúmque die invocávero te, *

velóciter exáudi me.

Quia defecérunt sicut fumus dies mei, *

et ossa mea sicut crémium aruérunt.

Percússum est ut fenum et áruit cor meum, *

étenim oblítus sum comédere panem meum.

A voce gémitus mei *

adhǽsit os meum carni meæ.

Símilis factus sum pellicáno solitúdinis, *

factus sum sicut nyctícorax in ruínis.

Vigilávi *

et factus sum sicut passer solitárius in tecto.

Tota die exprobrábant mihi inimíci mei, *

exardescéntes in me per me iurábant.

Quia cínerem tamquam panem manducábam *

et potum meum cum fletu miscébam,

a fácie iræ et increpatiónis tuæ, *

quia élevans allisísti me.

Dies mei sicut umbra declinavérunt, *

et ego sicut fenum árui.

Glória Patri et Fílio *

et Spirítui Sancto,

sicut erat in princípio et nunc et semper *

et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. Clamor meus, Dómine, ad te pervéniat; non abscóndas fáciem tuam a me.

Ant. 2 Réspice, Dómine, in oratiónem humílium.

II

Tu autem, Dómine, in ætérnum pérmanes, *

et memoriále tuum in generatiónem et generatiónem.

Tu exsúrgens miseréberis Sion, †

quia tempus miseréndi eius, *

quia venit tempus,

quóniam placuérunt servis tuis lápides eius *

et púlveris eius miseréntur.

Et timébunt gentes nomen tuum, Dómine, *

et omnes reges terræ glóriam tuam,

quia ædificávit Dóminus Sion *

et appáruit in glória sua.

Respéxit in oratiónem ínopum *

et non sprevit precem eórum.

Scribántur hæc pro generatióne áltera, *

et pópulus, qui creábitur, laudábit Dóminum.

Quia prospéxit de excélso sanctuário suo, *

Dóminus de cælo in terram aspéxit,

ut audíret gémitus compeditórum, *

ut sólveret fílios mortis;

ut annúntient in Sion nomen Dómini *

et laudem eius in Ierúsalem,

cum congregáti fúerint pópuli in unum *

et regna, ut sérviant Dómino.

Glória Patri et Fílio *

et Spirítui Sancto,

sicut erat in princípio et nunc et semper *

et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. Réspice, Dómine, in oratiónem humílium.

Ant. 3 Tu, Dómine, terram fundásti, et ópera mánuum tuárum sunt cæli.

III

Humiliávit in via virtútem meam, *

abbreviávit dies meos.

Dicam: « Deus meus, †

ne áuferas me in dimídio diérum meórum; *

in generatiónem et generatiónem sunt anni tui.

Inítio terram fundásti; *

et ópera mánuum tuárum sunt cæli.

Ipsi períbunt, tu autem pérmanes; †

et omnes sicut vestiméntum veteráscent, *

et sicut opertórium mutábis eos, et mutabúntur.

Tu autem idem ipse es, *

et anni tui non defícient.

Fílii servórum tuórum habitábunt, *

et semen eórum in conspéctu tuo firmábitur ».

Glória Patri et Fílio *

et Spirítui Sancto,

sicut erat in princípio et nunc et semper *

et in sǽcula sæculórum. Amen.

Ant. Tu, Dómine, terram fundásti, et ópera mánuum tuárum sunt cæli.

Atténdite, pópule meus, doctrínam meam.

Inclináte aurem vestram in verba oris mei.

LECTIO PRIOR

De libro Ezechiélis prophétæ

8, 1-6. 16 – 9, 11

Iudicium in Ierusalem peccatricem

Factum est in anno sexto, in sexto mense, in quinta mensis, ego sedébam in domo mea, et senes Iudæ sedébant coram me, et cécidit super me ibi manus Dómini Dei, et vidi: et ecce similitúdo quasi aspéctus viri, ab aspéctu lumbórum eius et deórsum ignis, et a lumbis eius et sursum quasi aspéctus splendóris ut vísio eléctri. Emísit similitúdinem manus et apprehéndit me in cincínno cápitis mei; et elevávit me spíritus inter terram et cælum et addúxit in Ierúsalem, in visiónibus Dei, iuxta óstium intérius, quod respiciébat aquilónem, ubi erat statútum idólum zeli ad provocándam æmulatiónem. Et ecce ibi glória Dei Israel secúndum visiónem, quam víderam in campo; et dixit ad me: « Fili hóminis, leva óculos tuos ad viam aquilónis ». Et levávi óculos meos ad viam aquilónis, et ecce ab aquilóne portæ altáris hoc idólum zeli in intróitu. Et dixit ad me: « Fili hóminis, putásne vides tu, quid isti fáciunt, abominatiónes magnas, quas domus Israel facit hic, ut procul recédam a sanctuário meo? Et adhuc convérsus vidébis abominatiónes maióres ».

Et introdúxit me in átrium domus Dómini intérius, et ecce in óstio templi Dómini, inter vestíbulum et altáre, quasi vigínti quinque viri dorsa habéntes contra templum Dómini et fácies ad oriéntem, et adorábant ad ortum solis. Et dixit ad me: « Certe vidísti, fili hóminis; numquid parum est hoc dómui Iudæ, ut fácerent abominatiónes istas, quas fecérunt hic, quia repléntes terram iniquitáte íterum irritavérunt me et ecce ápplicant ramum ad nares suas. Ergo et ego fáciam in furóre: non parcet óculus meus, nec miserébor et, cum clamáverint ad aures meas voce magna, non exáudiam eos ».

Et clamávit in áuribus meis voce magna dicens: « Appropinquavérunt visitatiónes urbis, et unusquísque vas interfectiónis habet in manu sua ». Et ecce sex viri veniébant de via portæ superióris, quæ réspicit ad aquilónem, et uniuscuiúsque vas intéritus in manu eius; vir quoque unus in médio eórum vestítus líneis, et atramentárium scriptóris ad renes eius; et ingréssi sunt et stetérunt iuxta altáre ǽreum. Et glória Dei Israel eleváta est de cherub, super quem erat ad limen domus; et vocávit virum, qui indútus erat líneis et atramentárium scriptóris habébat in lumbis suis. Et dixit Dóminus ad eum: « Transi per médiam civitátem in médio Ierúsalem et signa thau super frontes virórum geméntium et doléntium super cunctis abominatiónibus, quæ fiunt in médio eius ». Et illis dixit, audiénte me: « Transíte per civitátem sequéntes eum et percútite; non parcat óculus vester, neque misereámini: senem, adulescéntulum et vírginem et párvulum et mulíeres interfícite usque ad interneciónem; omnem autem, super quem vidéritis thau, ne occidátis, et a sanctuário meo incípite ». Cœpérunt ergo a viris senióribus, qui erant ante fáciem domus. Et dixit ad eos: « Contamináte domum et impléte átria interféctis. Egredímini ». Et egréssi sunt et percutiébant eos, qui erant in civitáte.

Et cæde compléta, remánsi ego ruíque super fáciem meam et clamans aio: « Heu, Dómine Deus; ergóne dispérdes omnes relíquias Israel, effúndens furórem tuum super Ierúsalem? ». Et dixit ad me: « Iníquitas domus Israel et Iudæ magna est nimis valde; et repléta est terra sanguínibus, et cívitas repléta est iniustítia. Dixérunt enim: “Derelíquit Dóminus terram, et Dóminus non videt”; ígitur et meus non parcet óculus, neque miserébor: viam eórum super caput eórum reddam ». Et ecce vir, qui indútus erat líneis, qui habébat atramentárium in lumbis suis, respóndit verbum dicens: « Feci, sicut præcepísti mihi ».

RESPONSORIUM

Mt 24, 15. 21a. 22; Ap 7, 3

Cum vidéritis abominatiónem desolatiónis stantem in loco sancto, erit tribulátio magna nisi breviáti fuíssent dies illi, non fíeret salva omnis caro: * Propter eléctos breviabúntur dies illi.

Nolíte nocére terræ neque mari, quoadúsque signémus servos Dei nostri in fróntibus eórum. * Propter eléctos breviabúntur dies illi.

LECTIO ALTERA

Ex Epístolis sanctæ Hildegárdis vírginis et Ecclésiæ doctóris

(Ep. LII: Wemerio de Kircheim, cum ceteris societatis suæ fratribus: PL 197, 269-271)

Ecclesiæ imago

In lecto ægritúdinis diu iacens, anno domínicæ incarnatiónis millésimo centésimo septuagésimo, vidi vígilans córpore et ánimo, pulchérrimam imáginem, mulíebrem formam habéntem, quæ electíssima in suavitáte et caríssima in delíciis tantæ pulchritúdinis erat, ut eam humána mens nequáquam comprehéndere valéret, et cuius statúra a terra usque ad cælum pertingébat.

Fácies quoque ipsíus máxima claritáte effúlsit et óculus eius in cælum aspéxit. Candidíssima étiam veste ex albo sérico induebátur et pállio pretiosíssimis lapídibus, scílicet smarágdo, sapphíro, baccis quoque et margarítis ornáto circumdabátur, calceaménta ex onýchino circa pedes habens. Sed fácies eius púlvere aspérsa erat et vestis in déxtero látere scissa fúerat atque pállium eius elegántem pulchritúdinem suam amíserat et calceaménta ipsíus denigráta erant.

Et ipsa voce magna et lúgubri in altitúdinem cæli clamábat, dicens: « Audi, cælum, quod fácies mea sordidáta est; et, terra, luge, quod vestis mea scissa est; et, abýsse, contremísce, quod calceaménta mea denigráta sunt. Et íterum dicébat: Ego in corde Patris látui, quoúsque Fílius hóminis, qui in virginitáte concéptus et natus est, sánguinem suum fudit, qui étiam cum eódem sánguine me sibi desponsávit et dotávit ».

Fixúra namque vúlnerum sponsi mei recens et apérta est, quándiu vúlnera peccatórum hóminum patébunt. Hæc éadem vúlnera Christi sacerdótes, qui me cándidam fácere et mihi in candóre servíre debérent, in nímia avarítia sua de Ecclésiis ad Ecclésias discurréntes contáminant. Vestem quoque meam per hoc scindunt quóniam prævaricatóres legis et Evangélii ac sacerdótii sui sunt et pállium meum in hoc offúscant, quia præcépta, quæ in eis institúta sunt, per ómnia négligunt, nec ea in abstinéntia velut in smarágdo, nec in largitióne eleemosynárum velut in sapphíro, nec in áliis bonis et iustis opéribus (quibus Deus velut áliis genéribus gemmárum honorátur) bona voluntáte et perfécto ópere complent. Sed et calceaménta mea supérius denigrántur, quóniam ipsi nec recta scílicet, nec dura et áspera iustítiæ itínera habent, nec bona exémpla súbditis suis præbent, cum tamen subtus in calceaméntis meis quasi in secréto meo candórem veritátis in alíquibus hábeam.

Et audívi vocem de cælo dicéntem: « Imágo hæc Ecclésiam demónstrat. Quapróter tu, o homo, qui ista vides et audis plangéntia verba, hæc sacerdótibus qui ad regéndum et docéndum pópulum Dei constitúti et ordináti sunt profer, quibus cum apóstolis dictum est: Ite in orbem univérsum, et prædicáte Evangélium omni creatúræ ».

RESPONSORIUM

Dan 2, 21-22; 1 Cor 12, 11

Dóminus dat sapiéntiam sapiéntibus et sciéntiam intellegéntibus disciplínam; * Ipse revélat profúnda et abscóndita et lux cum eo inhábitat.

Hæc ómnia operátur unus et idem Spíritus, dívidens síngulis prout vult. * Ipse revélat profúnda et abscóndita et lux cum eo inhábitat.

ORATIO

Orémus.

Deus, fons vitæ, qui sanctam Hildegárdem, vírginem, prophético spíritu imbuísti, fac nos, quǽsumus, eius exémplo et intercessióne, vias tuas scire et in huius sǽculi calígine lucis tuæ claritátem cognóscere. Per Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitáte Spíritus Sancti, Deus, per ómnia sǽcula sæculórum.

Amen.

Deinde, saltem in celebratione communi, additur acclamatio:

Benedicámus Dómino.

Deo grátias.

In celebratione protracta vigiliæ dominicalis et sollemnitatum, ante hymnum Te Deum dicuntur cantica et legitur Evangelium, sicut in Appendice indicatur.

Si Officium lectionis dicitur immediate ante aliam Horam, tunc initio prædicti Officii præponi potest hymnus huic Horæ congruus; in fine vero omittuntur oratio et acclamatio, atque initio sequentis Horæ omittitur versus introductorius cum Gloria Patri etc.

Text © LIBRERIA EDITRICE VATICANA.

© 1999-2023 J. Vidéky